สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ / เล่มที่ ๑ / เรื่องที่ ๔ นก / ปากนก

ปากนก เนื่องจากมือหรือรยางค์ส่วนหน้าของนกเปลี่ยนไปเป็นปีก สำหรับบิน ดังนั้น การจับหาอาหารจึงกลายเป็นหน้าที่ของ ปากไป ปากนกจึงมีลักษณะผิดแปลกกันมาก ตามลักษณะ อาหารที่นกกิน และมีหลายรูปหลายแบบ ดังนี้
	๑. ปากนกกระทุง : มีปากใหญ่ยาวมากสำหรับกินปลา และยังมีถุงใต้คอสำหรับเก็บปลาไว้ด้วย

๒. ปากนกเป็ด : กินปลา ปู หอย สาหร่าย และวัชพืชในน้ำ ปากจึงแบนและริมขอบๆ ปากมักจะมีซี่เล็กๆ คล้ายตะแกรงกรองอาหารออกจากน้ำด้วย

	๓. ปากนกกระสา นกกระยาง : มักจะยาวแหลมเพื่อใช้คุ้ยจับปลาในน้ำ ในโคลน
	๔. ปากนกปากห่าง : ซึ่งกินหอยโข่งเป็นอาหาร เป็นโพรงตรงกลางปาก เพื่อจับหอยได้ถนัด

๕. ปากเหยี่ยว : มักจะแหลม คม งองุ้ม เพื่อใช้ในการฉีกเนื้อสัตว์
๖. ปากนกแก้ว : งองุ้มใหญ่ สำหรับฉีกผลไม้ เปลือกไม้

	๗. ปากนกอีก๋อย นกกุลา : มักจะยาว โค้ง เพื่อใช้ในการคุ้ยเขี่ยหาไส้เดือนหรือหนอน ตามชายทะเล ตามโคลนเลน
	๘. ปากนกกะฮัง (หรือนกเงือก) : ใหญ่และยาวมาก ใช้ในการกินผลไม้ แต่การที่นกเงือกมีปากใหญ่ยาวผิดปกติ เนื่องจากเอาไว้อวดตัวเมีย หรืออวดกันเองมากกว่า
	๙. ปากนกหัวขวาน : แข็งแรง และแหลมมาก ใช้เคาะสับโขกต้นไม้ และมีลิ้นที่ยาวเหนียวมาก ใช้ในการจับตัวบุ้ง ตัวหนอน และแมลง

๑๐. ปากนกกินแมลง : มักจะแบน และกว้าง โคนปากมี "หนวด" ยาว เพื่อใช้ในการจับแมลง
๑๑. ปากนกกระจอก นกกระจาบ : เป็นรูปกรวย เพื่อใช้ในการขบวัชพืช
๑๒. ปากนกกินปลี : มักจะยาว และโค้ง เพื่อใช้ดูดน้ำหวาน ตามดอกไม้

	๑๓. ปากนกปากซ่อม : ยาวมาก และค่อนข้างอ่อนนุ่ม เพื่อจะได้ไว้ใช้จับตัวแมลง ตัวหนอน ตามเลน ตามโคลน
	๑๔. ปากนกอีโก้ง : มักจะหนา เป็นสันคมมาก เพื่อใช้ในการขบกัดพวกธัญพืชต่างๆ ในน้ำ และใช้ในการขบกัด หอย ปู ปลาต่างๆ
	๑๕. ปากนกอีกา : หนาเป็นสัน แต่ค่อนข้างยาวคม เนื่องจากใช้ขบกัด หรือฉีกเนื้อสัตว์ต่างๆ กินเป็นอาหารด้วย นอกจากอาหารอื่นๆ