สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ / เล่มที่ ๑๐ / เรื่องที่ ๖ โรคหู คอ จมูก / สิ่งแปลกปลอมในจมูก

สิ่งแปลกปลอมในจมูก สิ่งแปลกปลอมในจมูกส่วนมากพบในเด็ก โดยที่เด็กหยิบใส่เข้าไปเองทางรูจมูก ของที่โตกว่ารูจมูกจึงเข้าได้ยาก ที่พบบ่อยๆ ได้แก่ เมล็ดผลไม้ เช่น เมล็ดแตงโม พุทรา ละมุด ลำไย เศษยางลบ กระดาษ สำลี ชิ้นส่วนของเล่น ลูกกระดุม ลูกปัด และเศษก้อนหิน ส่วนที่เข้าทางช่องจมูกด้านหลังที่พบได้เป็นพวกเศษอาหารที่สำลักเข้าไป บาดแผลบริเวณจมูก หรือใบหน้าอาจมีเศษไม้ สะเก็ดระเบิด ลูกปืนติดอยู่ได้ ในผู้ใหญ่อาจพบนิ่วในจมูก ซึ่งบางรายก้อนโตมาก และขรุขระตามลักษณะโพรงจมูก
สิ่งแปลกปลอมที่พบบ่อยมากในจมูกเด็ก แพทย์กำลังแคะออก	มีอาการหนองไหล มีกลิ่นเหม็นออกจากจมูกข้างเดียว เป็นอาการเฉพาะของสิ่งแปลกปลอมในจมูกเด็ก สำหรับผู้ใหญ่นอกจากหนองแล้ วยังมีเลือดปนด้วย ต้องนึกถึงโรคมะเร็งของจมูก หรือไซนัสด้วย นอกจากนี้ยังมีอาการเลือดกำเดาไหล คัดจมูก เป็นแผลรอบๆ จมูก และอาจมีไข้ต่ำๆ หรือปวดศีรษะ
การได้ประวัติเด็กใส่ของเข้าจมูกจะช่วยในการวินิจฉัยได้มาก ถ้าไม่ได้ประวัติก็อาศัยอาการต่างๆ ดังกล่าวมาแล้ว ดูดหนองจากโพรงจมูกแล้ว มักจะเห็นสิ่งแปลกปลอมได้ ถ้าเอกซเรย์โพรงจมูกจะเห็นสิ่งแปลกปลอมประเภทที่ทึบแสงรังสีได้ สิ่งแปลกปลอม ส่วนมากจะติดอยู่บริเวณฐานของโพรงจมูก ใต้กระดูกเทอร์บิเนตอันล่าง ซึ่งเป็นตำแหน่งที่แคบล้อมรอบด้วยกระดูกแข็ง อยู่ไม่ลึกนัก และมองเห็นได้ง่าย ถ้าชิ้นเล็กอาจเข้าไปลึก มองเห็นยาก และติดอยู่นาน ถ้าชิ้นเล็ก และอยู่ลึก อย่าพยายามเอาออกเอง ควรไปพบแพทย์ การป้องกัน ควรระมัดระวังในการเลี้ยงดูเด็ก เศษของต่างๆ ต้องเก็บทิ้ง ไม่ให้เด็กหยิบได้ โดยเฉพาะเมล็ดผลไม้ต่างๆ ชิ้นส่วนของใช้ หรือของเล่นที่แตกหัก ระหว่างการรับประทานอาหารอย่าหัวเราะ หรือเร่งรีบจนสำลักอาหาร ซึ่งเศษอาหารเข้าจมูกทางช่องด้านหลังจมูกได้