สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ / เล่มที่ ๑๘ / เรื่องที่ ๕ ประวัติการพิมพ์ไทย / สำหรับเด็กเล็ก

ถ้าลูกหลานของเราถามว่า หนังสือที่เขาใช้เรียนอยู่ในปัจจุบันนี้ ได้มีการพิมพ์มาตั้งแต่เมื่อไร เราคงจะให้คำตอบสั้นๆ แต่ให้เข้าใจแจ่มแจ้งได้ไม่ง่ายนัก จริงอยู่เรามีตัวหนังสือมาตั้งแต่รัชสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช ดังที่มีปรากฎอยู่ในหลัก ศิลาจารึก แต่ก็เป็นการจารึกหรือสลักตัวหนังสือโบราณลงบนหินเรียกว่า "ลายสือไทย" แม้ในสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี การพิมพ์หนังสือเป็นเพียงงานพิมพ์ของกลุ่มชนฝรั่ง ที่เข้ามาเผยแผ่ศาสนาคริสต์เท่านั้น เช่น ในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เป็นต้น ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในขณะที่ยังดำรงพระยศเป็นสมเด็จฯ เจ้าฟ้ามงกุฎ และทรงผนวชอยู่ที่วัดบวรนิเวศวิหาร ได้ทรงจัดตั้งโรงพิมพ์ขึ้นในวัดนั้น เพื่อจัดพิมพ์หนังสือเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาขึ้นเผยแพร่ เช่นเดียวกับที่คณะมิชชันนารีพิมพ์หนังสือทางคริสต์ศาสนา โรงพิมพ์ที่วัดบวรนิเวศวิหารในตอนนั้น มีทั้งพระสงฆ์ เณร และฆราวาส ช่วยกันทำงานในโรงพิมพ์ นับว่า พระองค์ทรงเป็นคนไทยคนแรก ที่ริเริ่มงานทางด้านการพิมพ์