สารานุกรมไทย
สำหรับเยาวชน
เมนู 2
|
สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ / เล่มที่ ๒ / เรื่องที่ ๔ การตรวจอากาศ / การวัดความกดอากาศ
การวัดความกดอากาศ
การวัดความกดอากาศ
ในวิชาอุตุนิยมวิทยา
การวัดความกดอากาศมีความสำคัญมาก เพราะในบริเวณความกดอากาศสูง (high
pressure) หรือแอนติไซโคลน (anticyclone) มักจะมีอากาศดี และสงบ
ส่วนบริเวณความกดอากาศต่ำ (low pressure) หรือไซโคลน (cyclone)
มักจะมีอากาศไม่ดี เช่น พายุ หรือฝน
 |
บารอมิเตอร์แบบฟอร์ติน (Fortin barometer)
สำหรับวัดความกดอากาศ |
นักอุตุนิยมวิทยาใช้เครื่องมือ
"บารอมิเตอร์" อย่างละเอียด สำหรับวัดความกดอากาศ
หน่วยที่ใช้วัดความกดของอากาศนั้น อาจจะเป็นความสูง ของปรอท เป็นนิ้ว
หรือเซนติเมตร ปอนด์ต่อตารางนิ้ว หรือกิโลกรัมต่อตารางเซนติเมตรก็ได้
แต่ในปัจจุบัน ส่วนมากนิยมใช้หน่วยเป็น มิลลิบาร์ (millibar)
เพราะเป็นหน่วยที่สะดวกกว่า
ซึ่งเราจะเปรียบเทียบกันได้ ตามหลักการคำนวณต่อไปนี้
ถ้าความสูงของปรอทเท่ากับ ๗๖ เซนติเมตร เราจะคำนวณความกดของอากาศได้ดังนี้
ความกด =
ความสูงของปรอท x ความหนาแน่นของปรอท x อัตราเร่งของโลก
= ๗๖ ซม. x ๑๓.๖ กรัม/ซม.๓ x ๙๘๐.๔ ซม./วินาที๒
= ๑,๐๑๓,๓๔๑ ไดน์/ซม.๒
จากมาตรา
๑ บาร์ (bar) = ๑,๐๐๐,๐๐๐
ไดน์ต่อตารางเซนติเมตร
๑ บาร์ = ๑,๐๐๐ มิลลิบาร์
๑ มิลลิบาร์ = ๑,๐๐๐
ไดน์ต่อตารางเซนติเมตร
ฉะนั้น ความกดสูง ๗๖ เซนติเมตรของปรอท
= ความสูงของปรอท ๒๙.๙๒ นิ้ว
= ๑,๐๑๓,๓๔๑
ไดน์ต่อ ๑ ตารางเซนติเมตร
= ๑๔.๗ ปอนด์ต่อ ๑ ตารางนิ้ว
= ๑,๐๑๓.๓ มิลลิบาร์
นอกจากบารอมิเตอร์ปรอทแล้ว นักวิทยาศาสตร์ยังใช้เครื่องวัดความกดอากาศอีกชนิดหนึ่ง เรียกว่า
"บารอมิเตอร์แบบแอนิรอยด์" (aneroid barometer)
คำว่า "แอนิรอยด์" แปลว่า ไม่เปียก (คือ แห้ง) หลักของแอนิรอยด์บารอมิเตอร์ก็คือ การใช้กล่องโลหะ
ซึ่งดูดอากาศออกเป็นบางส่วน เป็นเครื่องวัดความกดของอากาศ เมื่อความกดของอากาศเปลี่ยนแปลง
ก็จะทำให้กล่องโลหะนั้นขยายหรือหดตัว เราสามารถ
ใช้คานต่อจากกล่องโลหะไปที่หน้าปัด เพื่อเป็นเครื่องแสดงถึงการเปลี่ยนแปลงของความกดอากาศได้ |
เครื่องบันทึกความกดอากาศ หรือบารอกราฟ | | ถ้าเรามีความประสงค์จะบันทึกการเปลี่ยนแปลงความกดของอากาศ
ตลอดชั่วโมง ตลอดวัน หรือตลอดเดือน ก็สามารถทำได้
โดยใช้แขนปากกาต่อกับกล่องโลหะ ซึ่งถูกดูดอากาศออกเป็นบางส่วน
แล้วใช้แผ่นบักทึกความกดม้วนรอบกระบอก ซึ่งหมุนด้วย ลานนาฬิกา
เครื่องบันทึกความกดอากาศนี้เรียกว่า "บารอกราฟ" (barograph)
|
|
