สารานุกรมไทย
สำหรับเยาวชน
เมนู 2
|
สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ / เล่มที่ ๒ / เรื่องที่ ๗ มหาราชในประวัติศาสตร์ไทย / สมเด็จพระนเรศวรมหาราช
สมเด็จพระนเรศวรมหาราช
สมเด็จพระนเรศวรมหาราช
สมัยราชอาณาจักรศรีอยุธยา สมเด็จพระนเรศวรได้ทรงกู้ชาติไทยให้กลับมีอิสรภาพพ้นจากอำนาจพม่า
เมื่อ พ.ศ. ๒๑๓๕ (ซึ่งเดิมลงมติกันแล้วว่า
ตรงกับวันที่ ๒๕มกราคม) นับว่าเป็นชัยชนะอันเยี่ยมยอดในรัชสมัยของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช
ผลแห่งชัยชนะที่ทรงมอบให้แก่ชาติไทยครั้งนี้
ทำให้พม่าไม่กล้ายกมาย่ำยีประเทศไทยอีกเป็นเวลานาน
สมเด็จพระนเรศวรได้ทรงใช้เวลาต่อมาจากนั้น
ยกทัพไปปราบถึงพม่า
จนเป็นที่เกรงขามทั่วไป
ทรงปราบปรามเขมร
ซึ่งมักประพฤติตนเป็นศึกสองหน้า
แทรกแซงอยุธยาขณะมีศึกพม่าอยู่บ่อยๆ
 | ภาพเขียนสมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงเล่นชนไก่กับมังสามเกียด (จิตรกรรมฝาผนังในวิหารวัดสุวรรณดาราราม เขียนโดยพระยาอนุศาสตร์จิตรกร) |
ขณะเมื่อสมเด็จพระนเรศวรมีพระชันษาเพียง ๙ ปี ประทับอยู่ ณ
เมืองพิษณุโลกกับสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช พระบิดานั้น
พระเจ้าบุเรงนองแห่งประเทศพม่า ได้ยกทัพมาตีราชอาณาจักรศรีอยุธยา
ยึดได้เมืองพิษณุโลก บีบบังคับสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราชไว้ในอำนาจ
และขอองค์สมเด็จพระนเรศวรไปไว้ที่กรุงหงสาวดี โดยอ้างว่า
จะเลี้ยงดูในฐานะพระราชบุตรบุญธรรม ทั้งที่โดยแท้จริงคือ
ยึดพระองค์ไว้ในฐานะตัวประกัน แต่การก็กลับเป็นประโยชน์แก่สมเด็จพระนเรศวร
ที่ได้ทรงศึกษาถึงนิสัยใจคอภาษา และการทหารของชาวพม่าและมอญ
จนได้ทรงใช้เป็นประโยชน์ ในการกู้บ้านเมืองในเวลาต่อมา
ครั้นกรุงศรีอยุธยาตกอยู่ใต้อำนาจพม่า และพระเจ้าหงสาวดีบุเรงนอง
ยกสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราชขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์ไทยแล้ว
สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราชจึงทูลขอสมเด็จพระนเรศวร
กลับมาช่วยปกครองกรุงศรีอยุธยา นับแต่นั้นมา
สมเด็จพระนเรศวรก็ได้ทรงแสดงพระบารมี และพระปรีชาสามารถในการทหาร
ให้ปรากฏแก่ชาวไทย มอญ พม่า และเขมร หลายครั้งหลายครา เช่น
ทรงต่อต้านกองทหารเขมร ซึ่งพระยาจีนจันตุ
ขุนนางเขมรเป็นผู้นำเข้ามารบกวนพระราชอาณาเขตไทย
และทรงขับไล่ออกไปพ้นจากพระราชอาณาเขตได้ เป็นต้น
เมื่อกรุงหงสาวดีผลัดเปลี่ยนแผ่นดินใหม่
พระเจ้าบุเรงนองแห่งหงสาวดี
สิ้นพระชนม์ พระเจ้านันทบุเรง
ขึ้นเป็นกษัตริย์สืบต่อมา
ทางพม่าได้แจ้งข่าวเปลี่ยนรัชกาลไปยังประเทศราชทั้งปวง
ให้ผู้ครองประเทศราชไปเข้าเฝ้าตามพระราชประเพณี
สมเด็จพระมหาธรรม
ราชาธิราช ได้โปรดให้สมเด็จพระนเรศวรเสด็จขึ้นไปแทนพระองค์
เมื่อสมเด็จพระนเรศวรเสด็จถึงเมืองแครง
บังเอิญได้ทรงทราบถึงแผนการของพม่า
ซึ่งคิดประทุษร้ายต่อพระองค์
จากบุคคลสำคัญทางมอญหลายคนที่สนิทสนมคุ้นเคย
ลอบมาทูลก่อนจะถึงเมืองพม่า
สมเด็จพระนเรศวรจึงทรงถือโอกาสประกาศอิสรภาพ
ณ
เมืองแครง ใน พ.ศ. ๒๑๒๗ แยกราชอาณา | |
