สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ / เล่มที่ ๒๕ / เรื่องที่ ๒ ระบบฐานข้อมูล / สำหรับเด็กระดับเล็ก

เมื่อเริ่มเรียนหนังสือ เรามีหนังสือเพียงไม่กี่เล่ม จึงสามารถจัดเก็บได้สะดวก โดยอาจจะเก็บไว้ในกระเป๋าหนังสือ หรือวางไว้บนโต๊ะ แต่เมื่อโตขึ้น จะมีหนังสือเรียน และหนังสืออ่านเล่น เป็นของส่วนตัวเพิ่มมากขึ้น เราก็ต้องหาตู้หนังสือ เพื่อเอาไว้จัดเก็บหนังสือ โดยอาจแบ่งแยกเป็นหมวดหนังสือเรียน และหมวดหนังสืออ่านเล่น เมื่อเต็มตู้ ก็ต้องซื้อตู้ใหม่อีก และอาจจะต้องมีการแบ่งแยกหมวดหมู่ หนังสือใหม่ เช่น ตู้ใบนี้เก็บเฉพาะตำราเรียน ตู้อีกใบเก็บหนังสือทั่วไป ซึ่งเหมือนกับการจัดเก็บหนังสือในห้องสมุดนั่นเอง

เมื่อมีหนังสือเก็บอยู่ในตู้หลายตู้ การค้นหาหนังสือสักเล่ม จึงเป็นเรื่องที่ไม่ง่ายนัก ถ้าจะค้นคว้าเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ซึ่งไม่ทราบว่า อยู่ในหนังสือเล่มใด ก็ยิ่งยากมากขึ้น วิธีหนึ่งที่สามารถทำได้คือ จัดทำตัวชี้เก็บข้อมูลของหนังสือแต่ละเล่ม เช่น หนังสือ ชื่อผู้แต่ง เป็นต้น แล้วจัดเรียงตัวชี้นี้ไว้ให้เป็นระเบียบ อาจจะจัดเรียงตามลำดับตัวอักษรก็ได้ ซึ่งเป็นการอำนวยความสะดวก ในการค้นหามากขึ้น

แต่อย่างไรก็ตาม เมื่อข้อมูลมีปริมาณมากขึ้น ก็ต้องใช้ตู้เอกสารในการจัดเก็บมากขึ้น บางครั้งก็อาจจะต้องใช้พื้นที่เป็นห้องๆ และการค้นหา ก็เริ่มยุ่งยากมากขึ้น เมื่อมีการพัฒนาเครื่องคอมพิวเตอร์มาใช้ ได้มีการนำเอกสารเก็บไว้ในเครื่องคอมพิวเตอร์แทน ทำให้ประหยัดเนื้อที่ไปได้มาก และการค้นหาก็ง่ายขึ้น โดยจัดเก็บข้อมูลในคอมพิวเตอร์ เลียนแบบการจัดเก็บหนังสือเข้าตู้นั่นเอง แต่ปัญหาก็ยังคงมีอยู่ เพราะนอกจากข้อมูลที่จัดเก็บ จะมีปริมาณมหาศาลแล้ว ยังมีลักษณะซับซ้อนมากขึ้นทุกวัน แต่ก่อนมีเฉพาะข้อมูลที่เป็นตัวอักษร ในปัจจุบัน มีทั้งรูปภาพ เสียง และบางครั้งก็เป็นภาพเคลื่อนไหวได้ เช่น ภาพยนตร์ เป็นต้น ทำให้การจัดเก็บ และค้นหาข้อมูลด้วยเทคนิคดั้งเดิม ไม่มีประสิทธิภาพเพียงพอ จึงได้มีการนำเสนอระบบฐานข้อมูลขึ้นมาใช้งาน

ระบบฐานข้อมูลแบ่งแยกการทำงานออกเป็น ๒ ส่วน อย่างชัดเจน ส่วนแรกเป็นตัวข้อมูล และส่วนที่ ๒ เป็นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ที่ใช้ในการจัดการข้อมูลในฐานข้อมูล ผู้ใช้จะซ่อนราย ละเอียดของการจัดเก็บข้อมูล ซึ่งซับซ้อน เอาไว้ เพื่อให้ผู้ใช้จะได้ค้นหา ปรับปรุง หรือแก้ไขข้อมูล ในฐานข้อมูลได้อย่างสะดวก โดยติดต่อ ผ่านโปรแกรมดังกล่าวนี้เท่านั้น เพื่อความปลอดภัยของข้อมูล และเพื่อความสะดวกในการใช้งานของผู้ใช้ด้วย เพราะโปรแกรมประเภทนี้ มักจะพัฒนาให้ส่วนที่ติดต่อกับผู้ใช้เป็นรูปภาพ ซึ่งมีความสวยงาม และง่ายต่อการใช้งานเป็นอย่างยิ่ง