สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ / เล่มที่ ๒๘ / เรื่องที่ ๒ ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน / สำหรับเด็กระดับเล็ก

เด็กๆ ทราบไหมว่า วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามนั้น มีชื่อเรียกสั้นๆ ว่าอะไร มีหลายคนที่ตอบว่า ไม่ทราบ หรือไม่แน่ใจ แต่ก็มีจำนวนไม่น้อย ที่ตอบได้ทันทีว่า “ก็วัดโพธิ์อย่างไรล่ะ” ถูกแล้ว วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามที่อยู่ใกล้ๆ พระบรมมหาราชวัง มีชื่อที่คนทั่วไปเรียกกันสั้นๆ ว่า “วัดโพธิ์”

แล้วใครทราบบ้างว่า “วัดโพธิ์” ย่อมาจากอะไร คราวนี้คงมีหลายคนทีเดียวที่ตอบว่า ไม่ทราบ เรามาทำความรู้จักวัดเก่าแก่วัดนี้กันสักเล็กน้อยดีไหม วัดโพธิ์นี้เป็นวัดเก่าที่มีมาตั้งแต่สมัยอยุธยา มีชื่อเต็มๆ ว่า “วัดโพธาราม” แต่เมื่อเรียกเร็วๆเ ข้า ชื่อก็หดสั้นลงเหลือเพียง “วัดโพธิ์”

เมื่อครั้งที่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชขึ้นครองราชย์แล้ว ได้ทรงทำนุบำรุงวัดวาอารามต่างๆ และทรงเห็นว่า วัดโพธารามนี้ แม้จะอยู่ใกล้พระบรมมหาราชวัง แต่ก็มีสภาพที่ทรุดโทรมมาก จึงโปรดเกล้าฯ ให้มีการบูรณปฏิสังขรณ์ขึ้นใหม่ใน พ.ศ. ๒๓๓๑ ครั้นต่อมาในรัชกาลที่ ๓ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้โปรดเกล้าฯ ให้บูรณปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพนขึ้นอีกครั้งหนึ่ง และให้รวบรวมเลือกสรรตำรับตำราต่างๆ จารึกบนแผ่นศิลา ประดับไว้ในบริเวณต่างๆ ของวัด มีรูปเขียน และรูปปั้นประกอบตำรานั้นๆ แต่ที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายคือ รูปปั้นฤาษีดัดตนในท่าต่างๆ ที่ถือเป็นต้นตำรับการนวด และตำรายาไทย ซึ่งเป็นต้นตำรับการแพทย์แผนไทยมาจนกระทั่งทุกวันนี้ นอกจากนั้น ยังมีความรู้อีกมากมายหลายอย่างที่จารึกไว้ จนทำให้วัดโพธิ์นี้ได้ชื่อว่า เป็นมหาวิทยาลัยแห่งแรกของไทย