สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ / เล่มที่ ๓๒ / เรื่องที่ ๑ ตาลปัตร พัดยศ และสมณศักดิ์ / บทนำ

ตาลปัตรและพัดยศเป็นสิ่งจำเป็นที่พระสงฆ์จะต้องใช้ ในการประกอบพิธีทางศาสนา

ในงานใดๆ ที่มีการประกอบพิธีทางศาสนา ไม่ว่าจะเป็นงานพระราชพิธี งานของส่วนราชการ หรืองานที่ประชาชนทั่วๆ ไปจัดขึ้น สิ่งที่พระสงฆ์ซึ่งได้รับอาราธนาให้ไปประกอบพิธี ต้องนำไปด้วย คือ ตาลปัตร หรือพัดยศ สุดแต่ว่างานนั้นจะเป็นงานใด บางครั้งจะเห็นว่า งานพระราชพิธีบางพิธี จะมีการพระราชทานตาลปัตร เพื่อให้พระสงฆ์ใช้ในการประกอบพิธีนั้นๆ หรือมีการพระราชทานพัดยศ พร้อมกับการแต่งตั้งสมณศักดิ์ ดังนั้น ตาลปัตร พัดยศ และสมณศักดิ์ มีความเป็นมา และเกี่ยวข้องสัมพันธ์กันอย่างไรกับพระสงฆ์ ในพระพุทธศาสนา และกับสถาบันพระมหากษัตริย์ จึงเป็นเรื่องที่น่าเรียนรู้