สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ / เล่มที่ ๓๒ / เรื่องที่ ๑ ตาลปัตร พัดยศ และสมณศักดิ์ / การใช้ตาลปัตรในพิธีกรรมทางศาสนา

พระสงฆ์ใช้ตาลปัตร เมื่อชักผ้าบังสุกุล ในพิธีฌาปนกิจ

การใช้ตาลปัตรในพิธีกรรมทางศาสนา อย่างไรก็ตาม แม้ไม่มีหลักฐานที่จะระบุและเชื่อถือได้แน่ชัดว่า พระสงฆ์ถือตาลปัตรไปในเวลาแสดงธรรมเกิดขึ้นเมื่อใด และเหตุใดจึงใช้ตาลปัตรบังหน้าในเวลาแสดงธรรม พระสงฆ์ในพระพุทธศาสนา ก็ได้รับเอาธรรมเนียม ที่ต้องถือตาลปัตรไปในการประกอบพิธี และปฏิบัติสืบต่อมาจนทุกวันนี้ โดยในงานมงคลพิธีต่างๆ พระสงฆ์จะใช้ตาลปัตรบังหน้า ในการประกอบพิธีกรรมเมื่อตอนจะให้ศีล และให้พร หรืออนุโมทนาแก่เจ้าภาพ หรือผู้มาฟังธรรม จะไม่ถือบังหน้าในขณะสวดบทสวดทั่วไป ส่วนงานอวมงคล เช่น งานสวดพระอภิธรรมศพ จะใช้ตาลปัตรบังหน้าในระหว่างการสวดพระอภิธรรมด้วย นอกเหนือ จากใช้บังหน้าตอนให้ศีลและอนุโมทนา ในการฌาปนกิจ พระสงฆ์ที่ได้รับนิมนต์ให้ชักผ้าบังสุกุล ก็จะต้องถือตาลปัตรขึ้นไปบนเมรุด้วย แต่ไม่ใช้บังหน้า เพียงถือไว้ในมือซ้าย และใช้มือขวาชักผ้าบังสุกุล