สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ / เล่มที่ ๓๔ / เรื่องที่ ๔ เครื่องประดับ / สำหรับเด็กระดับเล็ก

เด็กๆ เคยเห็นคุณแม่สวมสร้อยคอ ต่างหู หรือกำไลสวยๆ ไหมคะ สิ่งต่างๆ เหล่านั้นเรียกว่า เครื่องประดับ ซึ่งหมายถึง สิ่งที่มนุษย์ออกแบบ สร้างสรรค์ และผลิตขึ้น เพื่อใช้ประดับตกแต่งร่างกายให้สวยงาม ใช้ได้ทั้งผู้ชายและผู้หญิง เช่น แหวน ต่างหู กำไลข้อมือ สร้อยคอ ฯลฯ เครื่องประดับของแต่ละประเทศก็จะมีรูปร่างลักษณะแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับความเชื่อ รสนิยม ศิลปวัฒนธรรม ประเพณี ภูมิประเทศ ภูมิอากาศ และการเมืองการปกครองแต่ละถิ่นนั้นๆ

ส่วนเครื่องประดับของไทยมีคำศัพท์ที่อธิบายความหมายอยู่ ๒ คำคือ ศิราภรณ์ หมายถึง เครื่องประดับศีรษะ และถนิมพิมพาภรณ์ หมายถึง เครื่องประดับกาย ปัจจุบันเรียกรวมกันว่า "เครื่องประดับ" เครื่องประดับของไทยมีประวัติความเป็นมาที่ยาวนาน ตั้งแต่สมัยสุโขทัย สมัยอยุธยา จนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ ในปัจจุบันมีการใช้เครื่องประดับแบบอยุธยาอยู่บ้าง แต่มักใช้กันเฉพาะในงานประเพณีสำคัญ หรือในการแต่งกายแบบไทยโบราณ และการแสดงนาฏศิลป์ นอกจากนี้ยังมีการสร้างเครื่องราชอิสริยาภรณ์ขึ้น เพื่อพระราชทานเป็นบำเหน็จความดีความชอบแก่พระราชวงศ์ ข้าราชการ และประชาชน ที่ปฏิบัติหน้าที่เพื่อประเทศชาติ

การผลิตเครื่องประดับนั้นเป็นการแสดงออกถึงทักษะ ความประณีตในแต่ละชนชาติ ปัจจุบันเทคโนโลยีในการผลิตเครื่องประดับได้ก้าวหน้าไปมาก มีการคิดค้นวัสดุ หรือวิธีการใหม่ๆ เพื่อให้ผลิตได้เป็นจำนวนมาก และมีคุณภาพดี มีการใช้คอมพิวเตอร์ช่วยในการออกแบบและการผลิต ประเทศไทยนับเป็นศูนย์กลางการผลิต และส่งออกเครื่องประดับ ที่สำคัญแห่งหนึ่งในโลก และทำรายได้เข้าประเทศจำนวนมาก นอกจากเป็นผู้ผลิตที่สำคัญของโลกแล้ว ยังมีตลาดการค้าภายในประเทศ ซึ่งเป็นที่นิยมอย่างมาก เช่น การขายเครื่องประดับทองคำในย่านเยาวราช ร้านเพชรเก่าแก่ที่บ้านหม้อ บางรัก สีลม และร้านค้าปลีกในศูนย์การค้าต่างๆ รวมถึงตามตลาดนัด โดยมีรูปแบบและราคาแตกต่างกันไป