สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ / เล่มที่ ๓๖ / เรื่องที่ ๘ โรคมาลาเรีย / การป้องกันและการควบคุม

การป้องกันและการควบคุม วิธีป้องกันการติดโรคมาลาเรียที่ดีที่สุด คือ การป้องกันไม่ให้ยุงกัด โดยใส่เสื้อแขนยาวกางเกงขายาว ทายากันยุง นอนในมุ้ง หรือใช้มุ้งชุบน้ำยาฆ่ายุง หรือนอนในห้องมุ้งลวด ไม่แนะนำให้ป้องกันโดยการกินยาต้านมาลาเรีย เพราะการเกิดมาลาเรียในประเทศไทยมีอัตราต่ำ และการใช้ยาป้องกันไม่สามารถรับรองผลได้อย่างสมบูรณ์ อีกทั้งยังอาจเกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยาได้ด้วย นอกจากนี้ในบางท้องถิ่นก็พบการระบาดของโรคมาลาเรียเพียงบางฤดูเท่านั้น ดังนั้นผู้ที่ออกมาจากพื้นที่ที่มีโรคมาลาเรียภายใน ๑ สัปดาห์ถึง ๒ เดือน ถ้ามีไข้ควรไปพบแพทย์ เพื่อตรวจหาเชื้อมาลาเรียในกระแสเลือดโดยเร็ว
การถางวัชพืชไม่ให้ขวางทางน้ำไหลในหมู่บ้านชายป่า	การควบคุมเชื้อ  กระทำโดย พ่นสารเคมีที่เป็นยาฆ่ายุงตามบ้านเรือน ในท้องถิ่นที่มีโรคมาลาเรียชุกชุม ปีละ ๑-๒ ครั้ง ยุงจะตายภายใน ๒๔ ชั่วโมง และยามีฤทธิ์นาน ๖-๑๒ เดือน นำมุ้งไปชุบน้ำยาฆ่ายุง ที่หน่วยงานของสำนักโรคติดต่อนำโดยแมลง ปล่อยปลากินลูกน้ำ เช่น ปลาหางนกยูง ปลาหัวตะกั่ว ปลาซิว ตามแหล่งน้ำไหลภายในหมู่บ้าน เพราะปลาชนิดดังกล่าว จะกินลูกน้ำ ทำให้จำนวนยุงลดลงได้ โดยติดต่อขอปลาได้จาก หน่วยงานของสำนักโรคติดต่อนำโดยแมลง กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ได้ทุกแห่ง ควบคุมดูแลแหล่งน้ำไหล เช่น การถางวัชพืชริมน้ำ เพื่อให้น้ำไหลเร็วขึ้น และกลบหลุมบ่อในพื้นที่ ไม่ให้มีน้ำแช่ขัง เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ยุง
การให้ความร่วมมือ   ยินยอมให้เจ้าหน้าที่พ่นสารเคมีเพื่อฆ่ายุงตามบ้านเรือน โดยเฉพาะในห้องนอน นำมุ้งไปชุบน้ำยาฆ่ายุง รีบไปพบแพทย์เพื่อเจาะเลือดตรวจ เมื่อกลับจากพักแรมในป่าแล้วมีไข้หรือรู้สึกไม่สบาย เลี้ยงปลากินลูกน้ำ ถางวัชพืชที่เจริญเติบโตข้างแหล่งน้ำ รับประทานยาตามที่แพทย์สั่ง  และต้องรับประทานจนครบ ป้องกันตนเอง เช่น นอนในมุ้ง  ทายากันยุง  สุมไฟไล่ยุง สวมเสื้อผ้าปกปิดร่างกายไม่ให้ยุงกัด นอนในบ้านที่ได้รับการพ่นยาฆ่ายุง