การหมุนรอบตัวเองของดวงอาทิตย์ ปรากฏการณ์อย่างหนึ่งของดวงอาทิตย์ คือ การที่มีกลุ่มจุดเกิดขึ้น กลุ่มจุดเหล่านี้เมื่อเกิดขึ้นแล้วก็มีการเปลี่ยนแปลง และในที่สุด จะสลายตัวหมดไป ขณะเดียวกันก็มีกลุ่มจุดใหม่เกิดขึ้น อย่างไรก็ตาม กลุ่มจุดบนดวงอาทิตย์มีอายุอยู่นานพอ ที่จะใช้เป็นเครื่องติดตามสังเกตดูได้ว่า ดวง อาทิตย์มีการหมุนรอบตัวเองเป็นรอบๆ เช่นเดียวกับที่โลกหมุนรอบตัวเองวันละรอบ เมื่อเราตามสังเกตการเคลื่อนที่ของกลุ่มจุด หรือจุดบนดวงอาทิตย์ไปเรื่อยๆ เป็นเวลาหลาย วันก็จะได้พบว่า ดวงอาทิตย์หมุนรอบตัวเองครบรอบในเวลาประมาณหนึ่งเดือน การหมุนรอบตัวเองนี้ มีทิศทางตามการหมุนรอบตัวเอง ของดาวเคราะห์ต่างๆ และตามทิศทางซึ่งดาวเคราะห์ต่างๆ นั้นโคจรไปรอบดวงอาทิตย์ สิ่งที่น่าสนใจก็คือ พื้นผิวดวงอาทิตย์ที่ละติจูดต่างๆ หมุนครบรอบใน เวลาไม่เท่ากัน แถบศูนย์สูตร หมุนด้วยความเร็วสูงกว่าแถบละติจูดสูงขึ้นไป ดังจะเห็นได้จาก ตารางรายการคาบ หรือเวลาที่ใช้หมุนครบรอบของดวงอาทิตย์ ค่าที่ปรากฏวัดได้จากโลกนั้น เป็นผลเนื่องจากผู้สังเกตการณ์ซึ่งอยู่บนพื้นโลก เคลื่อนที่ ตามการโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์ไปด้วย จุดเดิมจึงปรากฏต้องใช้เวลามากกว่าที่เป็นจริง ใน การที่จะเคลื่อนที่กลับมาปรากฏอยู่ที่ลองจิจูดเดิมบนดวงอาทิตย์อีกครั้งหนึ่ง ค่าจริงนั้นเป็นผลลัพธ์ จากการคำนวณ เมื่อได้คิดหักผลเนื่องจากการเคลื่อนที่ของผู้สังเกตการณ์บนโลกออกไปแล้ว |
ดวงอาทิตย์เต็มดวง ภาพบนซ้ายถ่ายเมื่อวันที่ ๖ เมษายน ๒๕๑๓ ภาพบนขวา ถ่ายเมื่อวันที่ ๘ เมษายน ๒๕๑๓ ห่างกัน ๒ วัน แสดงให้เห็นการหมุนรอบตัวเองของดวงอาทิตย์จากขอบตะวันออกไปทางตะวันตก ทำให้กลุ่มจุดปรากฏเคลื่อนที่ไปอย่างชัดเจนจากซ้ายไปขวา |
คาบการหมุนรอบตัวของดวงอาทิตย์ที่ใช้ในการคำณวนต่างๆ นั้นใช้ คาบสำหรับละติจูด ๑๖ องศา ซึ่งมีค่าวัดได้จากโลก ๒๗.๒๗๕ วัน และค่าจริง ๒๕.๓๘ วัน เส้นศูนย์สูตรของดวงอาทิตย์ ทำมุม ๗° ๑๕ ข กับระนาบสุริยะวิถี (ecliptic plane) ซึ่งเป็นระนาบวงทางโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์การที่ละติจูดต่างๆ บนดวงอาทิตย์ไม่ได้หมุนรอบตัวไปพร้อมกัน แต่บริเวณใกล้เส้นศูนย์ สูตรหมุนเร็วกว่าแถบละติจูดที่สูงขึ้นไปนี้ เป็นหลักฐานประการหนึ่งซึ่งแสดงว่าดวงอาทิตย์ไม่ใช่ ก้อนวัตถุของแข็ง แต่จำเป็นจะต้องเป็นของไหล ในปัจจุบัน มีผู้สนใจศึกษาเรื่องรายละเอียด และผลจากการหมุนรอบตัวแตกต่างกันของดวงอาทิตย์นี้มาก เพราะเชื่อกันว่าเป็นปรากฏการณ์ที่ สำคัญ และเป็นสาเหตุให้เกิดปรากฏการณ์อื่นๆ ซึ่งสังเกตได้บนดวงอาทิตย์ เช่น การเกิดและ วิวัฒนาการของกลุ่มจุด เป็นต้น |