| พระราชวังในส่วนภูมิภาค หมายถึง พระราชวังซึ่งสร้างขึ้น เพื่อเป็นที่ประทับแรมของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อเสด็จไปยังหัวเมืองห่างไกลจากกรุงเทพฯ ทั้งนี้เพื่อทรงเยี่ยมเยียนราษฎร หรือเพื่อทรงประกอบพระราชพิธีที่สำคัญ บางครั้ง ก็เพื่อทรงนำพระเจ้าแผ่นดิน หรือประมุขชาวต่างประเทศ ซึ่งเข้ามาเจริญสัมพันธไมตรีกับประเทศไทย ออกไปชมภูมิประเทศอันสวยงาม ตลอดจนเพื่อให้ได้เข้าใจในวัฒนธรรม และความเป็นอยู่ของคนไทยในภูมิภาคเหล่านั้น | |
| |
| สำหรับพระราชวังหลวงที่อยุธยา เมื่อถูกข้าศึกทำลายแล้ว มิได้เป็นเมืองหลวง เพราะเมืองหลวงย้ายมาอยู่ที่กรุงธนบุรี และต่อมา ย้ายมาอยู่ที่กรุงเทพฯ ดังนั้นพระราชวังหลวงที่อยุธยา จึงเปลี่ยนสภาพเป็นพระราชวังในส่วนภูมิภาค | |
| ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงริเริ่มการซ่อมแซมพระราชวังเก่าในภูมิภาค เช่น อยุธยา และลพบุรี นอกจากนี้ยังทรงสร้างเพิ่มขึ้นในจังหวัดอื่น คือ ที่บนเขาวัง จังหวัดเพชรบุรี |
| พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสร้างขึ้นใหม่ที่จังหวัดเพชรบุรีอีกแห่งหนึ่ง คือ พระราชวังปืน หรือพระรามราชนิเวศน์ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ยังโปรดพื้นที่จังหวัดเพชรบุรี แต่ทรงเปลี่ยนมาสร้างที่ชายทะเล คือ พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน และทรงสร้างพระราชวังสนามจันทร์ ที่จังหวัดนครปฐม | |
พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๗ ทรงเลือกอำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เป็นที่สร้างวังไกลกังวล
บริเวณชายทะเล ซึ่งเป็นที่ตั้งของ |
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลปัจจุบันทรงสร้างพระราชวังในส่วนภูมิภาคเพิ่มขึ้นอีก ๓ แห่ง ในภาคเหนือ คือ พระตำหนักภูพิงค์ราชนิเวศน์ จังหวัดเชียงใหม่ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ คือ พระตำหนักภูพานราชนิเวศน์ จังหวัดสกลนคร และในภาคใต้ คือ พระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์ จังหวัดนราธิวาส |
