ตามความหมายโดยทั่วไป สารพิษ หมายถึง สารที่เป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิต และทรัพย์สิน สารพิษซึ่งมีหรือเกิดขึ้น ในสิ่งแวดล้อมรอบตัวเรา ที่เข้ามาปะปน หรือปนเปื้อนอาหาร แล้วก่อให้เกิดอาการพิษแก่ผู้บริโภคนั้น จำแนกตามแหล่ง ที่มาได้เป็น ๒ ประเภทคือ
สิ่งที่มีอยู่ตามธรรมชาติ ในดิน น้ำ อากาศ เช่น จุลินทรีย์ (บัคเตรี เชื้อราและไวรัส) สารพิษ ที่จุลินทรีย์สร้างขึ้น เมื่อภาวะแวดล้อมเหมาะสม โลหะบางชนิดในดิน น้ำ และแร่ธาตุที่มีสารกัมมันตรังสี เป็นต้น | |||
แผนภาพแสดงแหล่งสารพิษในสิ่งแวดล้อม และความสัมพันธ์ | สิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น ได้แก่ สารเคมีที่ใช้ในเกษตร เช่น สารกำจัดแมลง ปุ๋ย สารเคมีที่ใช้ในอุตสาหกรรม หรือเกิดจากกระบวนการผลิตทางอุตสาหกรรม เช่น สารประกอบโลหะ สารพีซีบี (PCBs = polychlorinated biphenyls) ซึ่งใช้เป็นสารหล่อลื่นในอุตสาหกรรมหลายประเภท สารไฮโดรคาร์บอน จากอุตสาหกรรมปิโตรเลียม และสารกัมมันตรังสีที่ใช้ในการผลิตไฟฟ้า เป็นต้น | ||
สิ่งปนเปื้อนอาหารไม่ว่าจะมีอยู่ตามธรรมชาติ หรือมนุษย์สร้างขึ้นนี้ หากจำแนกตามคุณสมบัติของสาร จะแบ่งได้ ๓ ประเภท คือสิ่งมีชีวิต (บัคเตรี เชื้อรา เป็นต้น) สารเคมี (สารกำจัดแมลง โลหะ สารพิษที่จุลินทรีย์สร้างขึ้น เป็นต้น) และ สารกัมมันตรังสี |