อาการและการดำเนินโรค

            หลังจากถูกยุงลายที่มีเชื้อไวรัสเด็งกี่กัด ผู้ป่วยจะเริ่มมีไข้ อาการมีตั้งแต่น้อยมาก จนไม่มีอาการใดๆ หรือมีไข้เล็กน้อยประมาณ ๒-๓ วัน และหายไปเอง จนถึงมีอาการ ของไข้เด็งกี่และไข้เลือดออก ซึ่งผู้ป่วยที่เป็นไข้เด็งกี่จะมีอาการไข้สูง หน้าแดง ปวดเมื่อยตามตัว เบื่ออาหาร ปวดท้อง ปวดในกระบอกตา มีอาการประมาณ ๓-๕ วัน และหายไปเอง ส่วนผู้ป่วยที่เป็นไข้เลือดออกจะมีอาการเริ่มต้นคล้ายไข้เด็งกี่เรียกว่า ระยะไข้ หากทำการทดสอบทูนิเกต์ (tourniquet test) โดยการรัดที่ต้นแขน มักเห็นจุดเลือดออก เกิดขึ้นบริเวณข้อพับแขน ต่อมาในช่วงที่ไข้เริ่มลดลง คือ ประมาณหลังวันที่ ๓-๕ ของอาการไข้ จะมีการรั่วของพลาสมาออกมาจากเส้นเลือด ซึ่งอาจมีการรั่วมาก จนทำให้เลือดข้น ปริมาตรเลือดในร่างกายลดลง จนเกิดอาการช็อกได้ และอาจมีเลือดออก ที่อวัยวะต่างๆ เช่น เลือดกำเดาออก อาเจียนเป็นเลือด ถ่ายเป็นเลือด ระยะนี้เรียกว่า ระยะวิกฤต ซึ่งจะเป็นอยู่นานประมาณ ๒๔-๔๘ ชั่วโมง จากนั้นจึงจะเข้าสู่ระยะหาย ผู้ป่วยจะรู้สึกสบายตัวขึ้น และเริ่มรับประทานอาหารได้ ในช่วงหายป่วยนี้ มักมีผื่นขึ้น มีลักษณะเป็นผื่นแดง ไม่นูน คล้ายจุดเลือดออก กระจายหนาแน่น โดยจะปรากฏดวงขาวๆ แทรกบนผื่นสีแดง กระจายอยู่ทั่วไป บางคนอาจมีอาการคัน โดยทั่วไปเมื่อเห็นผื่นขึ้น แสดงว่า กำลังจะหายป่วยแล้ว ผื่นมักเป็นอยู่ประมาณ ๑ สัปดาห์ ก็จะหายไป

ผื่นระยะหายของไข้เลือดออก มีลักษณะเป็นผื่นแดงไม่นูน และมีดวงสีขาวๆ แทรกบนผื่นแดง ทั้งลำตัวและขา

            โรคไข้เลือดออกหายได้เอง หากไม่มีภาวะแทรกซ้อน ผู้ป่วยมักจะหายเป็นปกติภายใน ๕-๗ วัน แต่หากมีภาวะแทรกซ้อน เช่น ภาวะช็อก เลือดออกมาก ตับวาย หรือมีอาการทางสมอง อาจทำให้เสียชีวิตได้ ผู้ป่วยที่อ้วนหรือมีโรคประจำตัว เช่น ธาลัสซีเมีย มักเสี่ยงต่ออาการรุนแรง ผู้ที่เคยป่วยเป็นโรคไข้เลือดออกแล้ว มักจะไม่เป็นซ้ำอีก

ยุงลาย พาหะของโรคไข้เลือดออก