สรุป
เมื่อกว่าพันปีมาแล้ว ลวดลายประดับในวัฒนธรรมทางศาสนาแพร่หลายจากชมพูทวีปมาสู่ภูมิภาคเอเชียอาคเนย์ อันมีดินแดน ก่อนที่จะเป็นประเทศไทยรวมอยู่ด้วย จนปัจจุบันกลายเป็นแหล่งสำคัญทางพระพุทธศาสนา โดยมีพัฒนาการมาอย่างยาวนาน ภายใต้การอุปถัมภ์ของราชสำนัก ครั้นผ่านมาจนถึงปัจจุบัน งานช่างทั้งในราชสำนัก วัด และตามบ้านเรือน ตลอดจน สถานที่สาธารณะต่างๆ มีส่วนที่เชื่อมโยงด้วยลวดลายประดับที่เรียกกันว่า ลายไทย-ลายกระหนก
ลายไทย-ลายกระหนกมีความงดงามชวนมอง ทั้งที่คุ้นเคยกันจนชินตาด้วยลักษณะซ้ำๆ แต่ท่ามกลางความซ้ำ ก็มีความหลากหลาย รวมอยู่ด้วย อาจกล่าวอีกอย่างคือ ความยืดหยุ่นที่มีทั้งข้อยกเว้น อันมีกฎเกณฑ์กำกับอยู่ด้วย และเพราะความเป็นอเนกประสงค์ ในการประดับดังกล่าว จึงมักเหมาะกับทุกที่ทุกโอกาส ทำนองเดียวกับที่นิยมกล่าวกันว่า สังคมไทยมีความยืดหยุ่นเป็นลักษณะพิเศษ และด้วยเหตุนี้ ลายไทย-ลายกระหนกจึงมีส่วนสะท้อนถึงวัฒนธรรมไทย