ความหมายของพายุหมุนเขตร้อน
พายุหมุนเขตร้อน คือ พายุหมุนที่เกิดในภูมิอากาศเขตร้อน ส่วนใหญ่มักเกิดในบริเวณระหว่างละติจูด ๕ - ๒๐ องศาเหนือและใต้ พายุนี้ก่อกำเนิดเหนือพื้นมหาสมุทรที่อุ่น และมีอุณหภูมิสูงกว่า ๒๖ - ๒๗ องศาเซลเซียสขึ้นไป และอาศัยแรงเหวี่ยง จากการหมุนรอบตัวเองของโลก หรือแรงคอริออลิส (Coriolis Force) เป็นปัจจัยสำคัญในการทำให้พายุหมุนอยู่ตลอดเวลา โดยแรงเหวี่ยงนี้ มีค่าน้อยลง เมื่อเข้าใกล้บริเวณเส้นศูนย์สูตร
องค์การอุตุนิยมวิทยาโลกได้จำแนกพายุหมุนเขตร้อนออกเป็น ๔ ระดับ
๑. พายุดีเปรสชัน (depression)
เป็นพายุหมุนเขตร้อนที่มีความเร็วลมต่ำสุด คือ มีอัตราเร็วลมสูงสุดใกล้ศูนย์กลางพายุ ไม่เกิน ๓๔ นอต หรือ ๖๓ กิโลเมตรต่อชั่วโมง จัดเป็นพายุกำลังอ่อน
๒. พายุเขตร้อน (tropical storm)
เป็นพายุหมุนที่มีอัตราความเร็วลมใกล้จุดศูนย์กลางระหว่าง ๓๔ - ๔๗ นอต หรือ ๖๓ - ๘๗ กิโลเมตรต่อชั่วโมง จัดเป็นพายุกำลังปานกลาง
๓. พายุเขตร้อนอย่างรุนแรง (severe tropical storm)
เป็นพายุหมุนที่มีความเร็วลมใกล้จุดศูนย์กลางระหว่าง ๔๘ - ๖๓ นอต หรือ ๘๘ - ๑๑๘ กิโลเมตรต่อชั่วโมง จัดเป็นพายุกำลังแรง
๔. พายุไต้ฝุ่น (typhoon)
เป็นพายุที่มีความเร็วลมใกล้จุดศูนย์กลางตั้งแต่ ๖๔ นอต หรือ ๑๑๙ กิโลเมตรต่อชั่วโมงขึ้นไป จัดเป็นพายุกำลังแรงมากที่สุด
ทั้งนี้ “พายุไต้ฝุ่น” เป็นชื่อเรียกพายุหมุนเขตร้อนในมหาสมุทรแปซิฟิกด้านตะวันตก ซึ่งรวมทั้งในทะเลจีนใต้และอ่าวไทยด้วย พายุหมุนเขตร้อนหากเกิดในบริเวณมหาสมุทรอื่น มีชื่อเรียก และการจำแนกความรุนแรงของพายุแตกต่างกันไป อาทิ บริเวณมหาสมุทรอินเดียด้านทะเลอันดามัน และอ่าวเบงกอล เรียกพายุหมุนที่มีอัตราเร็วลมสูงสุดใกล้ศูนย์กลางตั้งแต่ ๓๔ นอต (๖๓ กิโลเมตรต่อชั่วโมง) ว่า พายุไซโคลน (tropical cyclone) ในบริเวณชายฝั่งทวีปออสเตรเลีย เรียกพายุหมุนที่อัตราเร็วลมสูงสุดเกิน ๖๔ นอต (๑๑๙ กิโลเมตรต่อชั่วโมง) ว่า พายุไซโคลนรุนแรง (severe tropical cyclone) ส่วนพายุหมุนเขตร้อนที่มีอัตราเร็วลม เกิน ๖๔ นอต ที่เกิดในมหาสมุทรแอตแลนติก มีชื่อเรียกว่า พายุเฮอร์ริเคน (hurricane)
'
ภายในบริเวณของพายุเฮอร์ริเคน ซึ่งเป็นบริเวณลมสงบ ภาพนี้ถ่ายจากเครื่องบินสำรวจพายุขององค์การอุตุนิยมวิทยา สหรัฐอเมริกา
ในบริเวณที่ลมพายุไต้ฝุ่นพัดเข้าหานั้น จะเกิดท้องฟ้ามืดครึ้มและลมจะพัดแรงขึ้น เมื่อเคลื่อนที่เข้าใกล้ฝั่ง จะทำให้เกิดฝนตกหนัก ลมพัดแรงมาก คลื่นในทะเลซัดเข้าหาฝั่ง ภาวะน้ำท่วมกะทันหัน อาจเกิดขึ้น อันเนื่องมาจากฝนที่ตกหนัก ในขณะที่ลมจากพายุไต้ฝุ่น ก็สามารถขุดรากถอนโคนต้นไม้ ทำให้บ้านเรือนพังทลายลง และเรือในทะเลโยนตัวไปมา หรืออับปางลงได้