ดวงอาทิตย์ เป็นวัตถุทรงกลมใหญ่ ซึ่งร้อนจัดจนเป็นไอและก๊าซ มีความร้อน และแสงสว่าง เกิดขึ้นภายในใจกลาง แล้วถ่ายทอดออกมาสู่พื้นผิว และแผ่กระจายออกสู่ที่ว่างโดยรอบ ถ้าเราเดินทางโดยยานอวกาศ ห่างออกไปจากดวงอาทิตย์ จะเห็นดวงอาทิตย์ลดขนาดเล็กลงเรื่อย จนในที่สุด จะปรากฏเพียงจุดสว่าง เช่นเดียวกับดาวฤกษ์ ที่ปรากฏอยู่เต็มท้องฟ้า นับว่า ดวงอาทิตย์เป็นดาวฤกษ์สามัญดวงหนึ่ง

ดวงอาทิตย์ทรงกลด

            ดวงอาทิตย์อยู่ห่างจากโลกโดยเฉลี่ย ๑๔๙.๖ ล้านกิโลเมตร แต่มีขนาด ใหญ่โตกว่าโลกมาก กล่าวคือ มีปริมาตร ๑,๒๘๐,๐๐๐ เท่าของโลก มีรัศมี ๑๑๐ เท่าของโลก พื้นผิวของดวงอาทิตย์กว้างใหญ่กว่าพื้นผิวโลก ๑๑,๗๐๐ เท่า ดวงอาทิตย์มีเนื้อสาร หรือที่เรียกว่า มวล ถึง ๓๓๓,๐๐๐ เท่า ของเนื้อสารของโลก แต่คิดเฉลี่ยแล้ว ดวงอาทิตย์มีความหนาแน่นเพียง ๑.๔ กรัม ต่อลูกบาศก์เซนติเมตร ในเมื่อโลกมีความหนาแน่น ๕.๕ กรัม ต่อลูกบาศก์เซนติเมตร

            กาลิเลโอ กาลิเลอี (ค.ศ. ๑๕๖๔-๑๖๔๒) ชาวอิตาลี เป็นนักดาราศาสตร์คนแรกที่ใช้กล้องโทรทรรศน์เพื่อศึกษาเรื่องราวของระบบสุริยะ

            ดวงอาทิตย์มีแรงดึงดูดที่พื้นผิวเป็น ๒๘ เท่า ของแรงดึงดูดที่พื้นผิวโลก ซึ่งหมายความว่า วัตถุซึ่งหนัก ๑ กรัม บนโลก ถ้านำไปชั่งบนดวงอาทิตย์จะได้ น้ำหนัก ๒๘ กรัม ในการยิงจรวดให้หลุดจากพื้นผิวโลก ออกสู่อวกาศ โดยไม่นับความเสียดสีของบรรยากาศ จะต้องยิงด้วยความเร็ว ๑๑.๒ กิโลเมตรต่อวินาที ในทำนองเดียวกัน ถ้าไปยิงจรวดจากพื้นผิวดวงอาทิตย์ ให้หลุดออกสู่อวกาศ ต้องยิงด้วยความเร็วถึง ๖๑๘ กิโลเมตรต่อวินาที

            ดวงอาทิตย์ ให้ความสว่างไปรอบด้าน เทียบเท่ากับหลอดไฟฟ้า สามพันล้านล้านล้านล้านแรงเทียน ถ้าคิดถึงพลังงานที่ดวงอาทิตย์คายออก ในลักษณะความร้อน แสงสว่าง และการแผ่รังสีอื่นๆ ก็นับได้ว่า ดวงอาทิตย์เป็นเครื่องยนต์ ที่มีกำลังถึง สี่แสนล้านล้านล้านกิโลวัตต์ นับว่า ดวงอาทิตย์เป็นแหล่งกำเนิด พลังงานมหาศาลทีเดียว

ดวงอาทิตย์ตอนเช้าตรู่

            อย่างไรก็ตามพลังงานที่ดวงอาทิตย์แผ่กระจายออกไปรอบตัวในรูปแสงสว่าง และความร้อน เป็นต้นนั้น นับว่า สูญเสียไปโดยไร้ประโยชน์เป็นส่วนใหญ่ มีเพียงส่วนน้อยที่ตกลงบนพื้นผิวโลก แต่แม้เพียงส่วนน้อยนี้ก็ได้เป็นสาเหตุให้มีชีวิตเกิดขึ้น และเติบโตต่อมาเป็นระยะเวลายาวนานจนถึงปัจจุบันนี้

            ดวงอาทิตย์ปรากฏขึ้นจากขอบฟ้าตะวันออก เคลื่อนที่สูงขึ้นสู่กลางท้องฟ้า และตกลงลับขอบฟ้าตะวันตกเป็นประจำวันนั้น เป็นเพราะโลกหมุนรอบตัวเองวันละรอบ ไม่ใช่การเคลื่อนที่แท้จริงของดวงอาทิตย์ อนึ่ง ถ้าเราสามารถหรี่แสงอาทิตย์ลงมากพอ ก็จะเห็นดาวฤกษ์ ดาวเคราะห์ ปรากฏอยู่บนท้องฟ้าแม้ในเวลากลางวัน ที่เราไม่สามารถมองเห็นดาวในเวลากลางวันนั้น เป็นเพราะอากาศ และฝุ่นผงในอากาศถูกแสงอาทิตย์ส่องสว่างกลบแสงดาวเสียหมด ถ้าเห็นดาวในเวลากลางวัน เราจะสังเกตได้ว่าดวงอาทิตย์ ค่อยเคลื่อนที่ไปในท่ามกลางหมู่ดาววันละน้อย และจะเคลื่อนที่บนท้องฟ้าครบรอบปีละรอบการเคลื่อนที่อันนี้ก็ไม่ใช่การเคลื่อนที่แท้จริงของดวงอาทิตย์ หากเป็นเพราะโลกโคจรไปรอบดวงอาทิตย์ ครบรอบในเวลาหนึ่งปี