พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงหลั่งน้ำพระพุทธมนต์ ช้างสำคัญทรงเครื่องคชาภรณ์ เตรียมเข้าพระราชพิธีสมโภชขึ้นระวาง | พระราชพิธีสมโภชขึ้นระวางช้างสำคัญ พระราชพิธีประกอบด้วย พิธีถวายช้างสำคัญ พิธีจารึกชื่อช้างสำคัญลงในอ้อยแดง กระบวนแห่ช้างสำคัญเข้าสู่โรงพระราชพิธี พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานน้ำพระพุทธมนต์ ด้วยพระมหาสังข์ แด่ช้างสำคัญ พระราชทางเครื่องคชาภรณ์ (เครื่องแต่งตัว) พราหมณ์อ่านฉันท์ดุษฎีสังเวยกล่อมช้าง ศิลปินขับไม้ ช้างสำคัญอาบน้ำ ตักบาตร เลี้ยงพระ และเวียนเทียน พระราชพิธีสมโภชขึ้นระวางจะกำหนดกี่วัน แล้วแต่ความเหมาะสม ในสมัยรัชกาลที่ ๒ จัดงาน ๕ วัน คือ สมโภชขึ้นระวางพระราชทานนามช้าง ๔ วัน สมโภชโรงใน ๑ วัน ในสมัยรัชกาลที่ ๕ ก็จัดงาน ๕ วันเช่นเดียวกัน ในสมัยรัชกาลที่ ๖ จัดงาน ๔ วัน สมโภชขึ้นระวางพระราชทานนามช้าง ๓ วันสมโภชโรงใน ๑ วัน ส่วนในรัชกาลปัจจุบันจัดงาน ๒ วัน พระราชพิธีจะทำที่โรงช้างชั่วคราว คือ โรงช้างของจังหวัดที่ได้ช้าง หรือจะทำในโรงข้างต้น ที่สร้างให้ช้างอยู่ประจำ เป็นโรงพิธีสมโภชก็ได้ ปัจจุบันโรงช้างต้นในพระบรมมหาราชวังได้รื้อไปหมดแล้ว เหลือแต่โรงช้างตัน ๒ หลังในพระราชวังดุสิต บริเวณทางเข้ารัฐสภา ซึ่งสร้างในรัชกาลที่ ๖ และรัชกาลที่ ๗ สำหรับเป็นที่อยู่ของพระเศวตวชิราพาหะ และพระเศวตคชเดชน์ดิลก รัชกาลปัจจุบันได้ทรงสร้างโรงช้างต้นขึ้นใหม่ ในบริเวณพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน สำหรับเป็นที่อยู่ของช้างสำคัญ ที่สมโภชขึ้นระวางแล้ว โรงช้างเดิม กรมศิลปากรได้บูรณะ และจัดทำเป็นพิพิธภัณฑ์ช้างต้น |