พระบรมรูปทรงม้า

            พระบรมรูปทรงม้า บนพระลาน หน้าพระราชวังดุสิตคือ พระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งพระบรมวงศานุวงศ์ ข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อย ตลอดจนพ่อค้าประชาชนทั้งปวงได้ร่วมใจกันสมทบทุนสร้างถวาย โดยพิจารณาเห็นว่า พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสวยราชบังลังก์มานานกว่าพระมหากษัตริย์พระองค์อื่นๆ ในอดีตกาล และตลอดเวลาที่ทรงราชย์อยู่ พระองค์ได้ทรงใช้ความพยายามทุกวิถีทาง ที่จะบำเพ็ญพระราชกรณียกิจอันเป็นประโยชน์แก่บ้านเมือง และอาณาประชาชน ทั้งการวางพระองค์ก็ล้วนแต่เป็นการพระราชทานพระเมตตากรุณา และไมตรีจิตแก่ทุกคนทุกฐานะ พระองค์ท่านจึงทรงได้รับความรักใคร่และเคารพบูชาของชนทั้งปวง ไม่ว่าจะเป็นบุคคลชั้นสูงชั้นต่ำ ชาวไทย หรือชาวต่างประเทศ ประชาชนจึงร่วมใจกันจัดสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์ถวายพระเกียรติยศแด่พระองค์ เมื่อพิจารณาตกลงกันแล้ว พระบรมวงศานุวงศ์ ข้าราชการทั้งฝ่ายในฝ่ายหน้าทุกประเภท ภิกษุสงฆ์ นักสอนศาสนาลัทธิอื่นๆ และพ่อค้าประชาชนจึงพร้อมใจกันบริจาคเงินถวายเป็นราชพลี สร้างพระบรมรูปของพระองค์ท่านเป็นรูปทรงม้าต้น หล่อด้วยพระโลหะขนาดใหญ่กว่าพระองค์จริง ประดิษฐานไว้ ณ พระลาน หน้าพระราชวังดุสิต ทั้งนี้เป็นที่ทรงปีติโสมนัส ซาบซึ้งในความกตัญญูกตเวทิตาของมวลชนชาวไทยเป็นอย่างยิ่ง และพระองค์ท่านได้ทรงพระกรุณาให้มีพระราชพิธีเปิดพระบรมรูปทรงม้าพระองค์นี้เมื่อวันที่ ๑๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๕๑

พระบรมรูปทรงม้า ประดิษฐาน ณ พระลาน หน้าพระราชวังดุสิต กรุงเทพมหานคร