ลักษณะของช้างดี

            ช้างก็เหมือนมนุษย์ ย่อมมีลักษณะที่มองดูสวยงาม หรือไม่สวยงาม ช้างที่มีลักษณะดี ต้องมีรูปร่างใหญ่โต แข็งแรง ศีรษะ โต แก้มเต็ม หน้าผากกว้าง มีดวงตาแจ่มใส มีขาแข็งแรงเต็มไปด้วยกล้ามเนื้อ ลักษณะของหลังสูงตรงกลางเล็กน้อย ลาดไปทาง หางอย่างสม่ำเสมอ ลักษณะของหลังเช่นนี้เรียกว่า "แปก้านกล้วย" ถือกันว่า เป็นลักษณะของช้างดีที่สุด เวลายืนศีรษะจะเชิดขึ้น มองดูสง่า ถ้าเป็นช้างงา ต้องมีงาใหญ่ แข็งแรง และยื่นขนานคู่กันออกมา ไม่บิดหรือถ่างห่างจากกันมากเกินไป ลักษณะของชายใบหูควรเรียบไม่ฉีกขาด การสังเกตดูช้างว่า มีสุขภาพดีหรือไม่นั้น มีข้อสังเกตอย่างง่ายๆ คือ ช้างนั้นจะยืนแกว่งงวงและพับหูไปมาอยู่เสมอ และเดินหาหญ้า หรืออาหารอื่นกินอยู่ตลอดเวลา ที่เล็บเท้าต้องมีเหงื่อซึมออกมาจากโคนเล็บ ซึ่งมองเห็นได้ง่ายจากรอยเปียกของฝุ่น ที่เกาะเท้าช้าง ทั้งนี้เนื่องจากช้างไม่มีต่อมเหงื่อที่ผิวหนังเหมือนมนุษย์เรา ฉะนั้น มันจึงใช้โคนเล็บเป็นที่ระบายเหงื่อ หรือระบายความร้อนออกจากร่างกาย เช่นเดียวกับสุนัขที่ใช้วิธีระบายเหงื่อ หรือความร้อน โดยวิธีแลบลิ้นหรือหอบ อย่างที่เราเห็นกันอยู่เสมอๆ การสังเกตดูอายุช้าง อาจทำได้โดยวิธีง่ายๆ คือ สังเกตจากขอบหู ถ้าขอบหูด้านบนม้วนกลม ประมาณ ๑ นิ้วฟุต แสดงว่า ช้างนั้นมีอายุประมาณ ๒๕ ปี ถ้าขอบหูใหญ่ขึ้น และปลายขอบไม่ม้วนกลมแสดงว่า ช้างอายุมาก สำหรับปลายใบหูส่วนที่อ่อนห้อยลงมานั้น อาจใช้เป็นเครื่องสังเกตได้ คือ ช้างมีอายุมากมักมีปลายใบหูฉีกขาดมากด้วย ช้างที่มีแก้มตอบหรือมีหนังเหี่ยวแสดงว่า ช้างนั้นมีอายุมากแล้ว ผู้ที่จะซื้อช้างไว้ใช้งาน นอกจากจะพิจารณา ลักษณะดังกล่าวแล้ว ยังต้องดูว่า ช้างที่จะซื้อนั้นมีลักษณะ "ต้องเสนียด" หรือไม่ เสนียดของช้าง หมายถึง ลักษณะหรือรูปร่าง ตลอดจนอาการกิริยาของช้าง ที่แสดงออกมา ซึ่งเชื่อกันว่า จะเป็นผลร้าย สะท้อนไปถึงผู้เป็นเจ้าของ เช่น ช้างที่ต้องเสนียด อาจทำให้เจ้าของต้องประสบแต่ความขาดทุน หรือเจ็บไข้ไม่สบายอยู่เสมอๆ เสนียดต่างๆ ของช้างเท่าที่ยอมรับกัน คือ ช้างที่มักแสดงอาการชูงวงขึ้นสูงแล้วเอางวงยัดเข้า ปากเป็นประจำ เรียกกันว่า "กินนมฟ้า" หรือช้างที่ยืนโยกตัวถอยหน้าถอยหลัง แล้วยกหัวขึ้นลงเสมอ และในเวลาเดียวกันก็แกว่งขาหลังไปด้วย เรียกกันว่า "หัวตำข้าว" นอกจากนั้น ยังมีเสนียดอีกหลายอย่าง ซึ่งมีความเชื่อถือผิดแผกแตกต่างกันไป ตามท้องถิ่นต่างๆ บางถิ่นถือว่าช้างหางยาวจนปัดดินไม่ดี หางสั้นเกินไปจนเลยข้อกลางขาหลังไม่ดี หรือหางงอเป็นข้อไม่ดี