นับตั้งแต่คอมพิวเตอร์ได้มีการพัฒนาถึงระดับที่มีสมรรถภาพเพียงพอในการใช้ทางธุรกิจได้แล้ว เราสามารถจัดลำดับคอมพิวเตอร์ออกเป็น ๔ รุ่น ดังต่อไปนี้

            คอมพิวเตอร์รุ่นที่ ๑ (ค.ศ. ๑๙๕๑-๑๙๕๖/พ.ศ. ๒๔๙๔ - ๒๔๙๙)

            คอมพิวเตอร์รุ่นที่ ๒ (ค.ศ. ๑๙๕๗ - ๑๙๖๓/พ.ศ. ๒๕๐๐ - ๒๕๐๖)

            คอมพิวเตอร์รุ่นที่ ๓ (ค.ศ. ๑๙๖๔ - ๑๙๗๐/พ.ศ. ๒๕๐๗ - ๒๕๑๓)

            คอมพิวเตอร์รุ่นที่ ๔ (ค.ศ. ๑๙๗๑ - ปัจจุบัน/พ.ศ. ๒๕๑๔ - ปัจจุบัน)

วงการแพทย์สามารถนำคอมพิวเตอร์มาช่วยในการทำวิจัยได้

            ได้เริ่มขึ้นในปี พ.ศ. ๒๔๙๔ โดยได้ใช้วิทยาการของหลอดสุญญากาศ (vacuum tube) และวงจรอิเล็กทรอนิกส์ในการสร้างวงจรตรรก (logic circuit) ของคอมพิวเตอร์ สำหรับหน่วยความจำ ได้ใช้วิทยาการของดรัมแม่เหล็ก (Magnetic drum) ในช่วงแรก ต่อมาภายหลัง ได้ใช้วิทยาการของแกนแม่เหล็ก (magnetic core) ในการเก็บบันทึกข้อมูลและผลลัพธ์ ในระยะแรก การป้อนข้อมูลและชุดคำสั่งจะต้องอาศัยบัตรของคอมพิวเตอร์ (punched card) แต่ในระยะหลัง ก็เริ่มใช้แถบแม่เหล็ก (magnetic tape) ในการป้อนและเก็บบันทึกข้อมูล เนื่องจากคอมพิวเตอร์รุ่นนี้ประกอบไปด้วยหลอดสุญญากาศ ซึ่งมีขนาดใหญ่และต้องใช้ปริมาณไฟฟ้ามาก เครื่องคอมพิวเตอร์รุ่นแรกนี้จึงมีขนาดใหญ่ ใช้เนื้อที่มาก และมีความร้อนสูง อายุการใช้งานของหลอดสุญญากาศ จึงค่อนข้างสั้น และทำให้ต้องบำรุงรักษาเครื่องคอมพิวเตอร์มาก โดยจะต้องเปลี่ยนหลอดสุญญากาศบ่อย ๆ ตัวอย่างของคอมพิวเตอร์เครื่องแรกที่ประสบความสำเร็จในรุ่นที่ ๑ นี้คือ เครื่องยูนิแว็ก ๑ (UNIVAC I - Universal Automatic Computer ) ซึ่งผลิตขึ้นมาในปี พ.ศ. ๒๔๙๔ และจำหน่ายได้ถึง ๔๖ เครื่อง

            ได้เริ่มต้นขึ้นในปี พ.ศ. ๒๕๐๐ เมื่อมีการใช้ทรานซิสเตอร์แทนหลอดสุญญากาศ โดยทรานซิสเตอร์มีขนาดเล็กกว่าหลอดสุญญากาศ และใช้ปริมาณไฟฟ้าน้อยกว่า จึงทำให้เครื่องคอมพิวเตอร์มีขนาดเล็กลง และมีอายุการใช้งานนานขึ้น ถึงแม้ว่าทรานซิสเตอร์ได้รับการพัฒนาขึ้นมาในปี พ.ศ. ๒๔๙๑ แต่ทรานซิสเตอร์ก็ไม่ได้ถูกนำมาใช้แทนหลอดสุญญากาศอย่างแพร่หลายในช่วงแรก ๆ หลังจากที่ได้มีการปรับปรุงและพัฒนาวิทยาการของทรานซิสเตอร์ในช่วง ๑๐ ปีแรก ทรานซิสเตอร์ จึงเริ่มมีประสิทธิภาพดีเพยงพอที่สามารถนำมาใช้ทดแทนหลอดสุญญากาศได้ สำหรับหน่วยความจำ ก็ได้ใช้วิทยาการที่มีประสิทธิภาพที่เร็วขึ้นของแกนแม่เหล็กและจานแม่เหล็ก (magnetic disk) ในการเก็บบันทึกข้อมูล สำหรับการป้อนข้อมูล ก็เริ่มใช้แป้นพิมพ์ (keyboard) ในปี พ.ศ. ๒๕๐๕ ตัวอย่างของเครื่องรุ่นนี้คือ เครื่องไอบีเอ็ม ๑๔๐๑ *IBM 1401) ซึ่งได้รับความนิยมอย่างสูง และได้นำไปใช้งานมากกว่า ๑๗,๐๐๐ เครื่อง

            ได้เริ่มต้นขึ้นในปี พ.ศ. ๒๕๐๗ เมื่อคอมพิวเตอร์ได้เริ่มใช้วงจรเบ็ดเสร็จ (integrated circuit) ซึ่งวิทยาการของวงจรเบ็ดเสร็จทำให้เราสามารถบรรจุทรานซิสเตอร์ได้ถึง ๑,๐๐๐ ตัว ลงในแผ่นซิลิคอนที่มีขนาดเล็กมาก คือ เล็กกว่า ๑ ตารางนิ้ว นอกจากนี้ก็ยังช่วยลดต้นทุนของเครื่องคอมพิวเตอร์ เนื่องจากการผลิตคอมพิวเตอร์โดยใช้วงจรเบ็ดเสร็จมีราคาถูกกว่าการผลิตคอมพิวเตอร์ที่ใช้ทรานซิสเตอร์แบบแยกเป็นตัวๆ อีกทั้งทำให้คอมพิวเตอร์มีขนาดเล็กลง ใช้ปริมาณไฟฟ้าน้อยลง และมีชิ้นส่วนขนาดใหญ่น้อยลงด้วย แต่ถ้ามีทรานซิสเตอร์ที่เสียอยู่ในวงจรเบ็ดเสร็จ เราจำเป็นที่จะต้องเปลี่ยนวงจรเบ็ดเสร็จทั้งวงจร และเนื่องจากมีชิ้นส่วนขนาดใหญ่น้อยลง การซ่อมจึงทำได้ง่ายขึ้น แต่ในขณะเดียวกันก็เพิ่มขีดความสามารถของเครื่องรุ่นนี้ โดยการเพิ่มวงจรและความเร็วได้มากขึ้น สำหรับหน่วยความจำ ก็ได้เริ่มใช้ความจำแบบฟิล์มบาง (thin film memory) ที่ทำงานได้อย่างรวดเร็วขึ้นและมีความจุมาก ตัวอย่างของเครื่องรุ่นนี้คือ เครื่องไอบีเอ็ม ๓๖๐ (IBM 360)

เครื่องไอบีเอ็ม ๓๖๐

            ได้เริ่มต้นขึ้นในปี พ.ศ. ๒๕๑๔ เมื่อคอมพิวเตอร์ได้เริ่มใช้วงจรเบ็ดเสร็จขนาดใหญ่ (large scale integrated circuit) ซึ่งสามารถบรรจุทรานซิสเตอร์ได้ตั้งแต่ ๑,๐๐๐ ตัว จนถึง ๑๐,๐๐๐ ตัว ลงในแผ่นซิลิคอนขนาดเล็ก จึงทำให้เรามีขีดความสามารถในการผลิตไมโครโปรเซสเซอร์ได้สำเร็จ ไมโครโปรเซสเซอร์อันแรกได้ถูกผลิตขึ้นโดยบริษัทอินเทล (Intel Corporation) ในปี พ.ศ. ๒๕๑๔ เรียกว่า รุ่น ๔๐๐๔ และมีทรานซิสเตอร์ถึง ๒,๓๐๐ ตัว อีกทั้งสามารถผลิตหน่วยความจำประเภทชั่วคราว - แรม (random access memory) และหน่วยความจำประเภทถาวร - รอม (read only memory) ลงบนวงจรเบ็ดเสร็จขนาดใหญ่ จึงทำให้เรามีความสามารถในการผลิตคอมพิวเตอร์ที่มีขนาดเล็กตั้งบนโต๊ะสำหรับใช้ส่วนบุคคลหรือที่เรียกว่า ไมโครคอมพิวเตอร์ (microcomputer) ได้

            สำหรับรายละเอียดของคอมพิวเตอร์ทั้ง ๔ รุ่น ผู้อ่านสามารถเพิ่มเติมได้จากบทความเรื่อง "วิวัฒนาการของคอมพิวเตอร์" ในหนังสือสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ เล่ม ๑๑