รำข้าว

ปลายข้าว

            
เมล็ดข้าวโพด

เมล็ดข้าวฟ่าง

            เป็นวัตถุดิบอาหารสัตว์ประเภทให้พลังงานเช่นเดียวกับข้าวโพด แต่มีสารแทนนินสูง ทำให้รสชาติอาหารไม่ดี ใช้เป็นอาหารโค ไก่ และสุกร ต้นข้าวฟ่างใช้เป็นอาหารโคกระบือได้ แต่ต้องเก็บเกี่ยวเมื่อเริ่มติดดอกติดเมล็ดแล้ว หากใช้ต้นอ่อนเลี้ยงสัตว์จะเป็นอันตราย ทำให้สัตว์ตายได้ เนื่องจากมีสารพิษไฮโดรไซยานิก

เมล็ดข้าวฟ่าง

เศษสับปะรด

กระดูกป่น

การผสมกากน้ำตาลลงในฟางข้าว เพื่อเพิ่มคุณค่าอาหารสำหรับเลี้ยงสัตว์

ใบกระถินป่น

ใบกระถินป่น

            ทำได้โดยเก็บใบกระถินมาตากแห้ง ๒-๓ วัน แล้วนำไปป่น ใช้ผสมอาหารไก่และสุกร ในอัตราไม่เกิน ๕ ส่วนต่ออาหาร ๑๐๐ ส่วน ส่วนในโคกระบือใช้ได้ถึง ๔๐ ส่วน เป็นแหล่งอาหารโปรตีน และวิตามิน แต่มีสารพิษปนอยู่ด้วย ชื่อว่า สารมิมโมซีน และดีเอชพี มีพิษต่อไก่และสุกรอย่างรุนแรง ทำให้ขนร่วง กระทบต่อระบบสืบพันธุ์ ในโค กระบือ และม้า ทำให้ขนร่วง สุขภาพทรุดโทรม ต่อมไทรอยด์บวม อาการนี้เกิดได้ในกรณีให้กินมาก และเป็นเวลานาน

เศษมะเขือเทศ

            ได้จากโรงงานผลิตซอสและน้ำมะเขือเทศ เช่น ที่อำเภอศรีเชียงใหม่ จังหวัดหนองคาย และที่จังหวัดสกลนครเกษตรกรใกล้โรงงาน และเจ้าของโรงงานเองใช้เศษมะเขือเทศเลี้ยงโค โคชอบกิน ใช้เลี้ยงเสริมอาหารข้นและหญ้า

กากข้าวมอลต์

            ได้จากต้นข้าวบาร์เลย์ต้นอ่อนๆ หลังจากเมล็ดงอกสามวัน ซึ่งใช้ในการหมักเชื้อผลิตเบียร์ เหลือเป็นกากประกอบด้วยรากอ่อน ต้นอ่อน ขนาดต้นถั่วงอก กากข้าวมอลต์มีคุณค่าอาหารสัตว์สูง ย่อยง่าย มีโปรตีนร้อยละ ๑๕.๓ เมื่อตากแห้งแล้วให้พลังงาน ๔.๗ กิโลแคลอรีต่อกรัม โคชอบกิน ใช้ผสมกับอาหารข้นเลี้ยงสัตว์ได้หลายประเภท เช่น โคเนื้อ โคนม บริษัทบุญรอดบริวเวอรี่ จำกัด นำมาปลูกครั้งแรก เมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๗ เพื่อใช้ในการผลิตเบียร์ ปัจจุบันบริษัทได้ใช้กากมอลต์ขุนโค และเป็นอาหารโคนมของบริษัทด้วย

ทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์

            ประกอบด้วยหญ้าและถั่วล้มลุกพันธุ์พื้นเมือง หรือพันธุ์ดีจากต่างประเทศซึ่งเหมาะสมกับท้องถิ่น ปรากฏประวัติการนำพันธุ์หญ้าต่างประเทศเข้ามาตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๗๒ โดยนำมาจากประเทศมาเลเซีย มีหญ้าเนเปียร์ หญ้ามอริชัสและหญ้ากินนี ซึ่งยังคงใช้ได้ดีทุกวันนี้ ต่อมาได้มีการนำพันธุ์ต่างๆ เข้ามามากกว่า ๒๐๐ ชนิด พันธุ์ที่แนะนำให้ใช้ในปัจจุบันมีหญ้าบัฟเฟิล ซิกแนล ซอกัม เฮมิล กินนี เนเปียร์ รูซีถั่วฮามาตา ถั่วสไตโล ถั่วลาย และกระถิน เป็นต้น

            พืชพื้นเมืองที่แนะนำให้ปลูกเลี้ยงสัตว์มีต้นแค ทองหลาง ถั่วแระต้น และแคฝรั่ง โดยให้ตัดกิ่งใบใช้เป็นอาหารเสริมโปรตีนสำหรับโค กระบือ แพะ และแกะ 

ฝูงแกะแทะเล็มหญ้าในทุ่งหญ้า      

            การทำทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์ อาจทำเป็นทุ่งปล่อยสัตว์แปลงใหญ่ มีรั้วล้อม แบ่งเป็นแปลงเล็กๆ หรือทำแบบหญ้าสวนครัว ใช้พื้นที่เล็กน้อยใกล้บ้านเรือน หรือไร่นา สำหรับเก็บเกี่ยวให้สัตว์กิน ไม่ปล่อยสัตว์ลงแทะเล็ม นอกจากมีทุ่งหญ้าธรรมชาติ ในท้องที่ต่างๆ ประกอบด้วยหญ้าพื้นเมืองหลายชนิด เช่น ทุ่งเลี้ยงสัตว์สาธารณะ

            ปัจจุบันมีการเลี้ยงโคนมกันอย่างแพร่หลาย ทำให้มีความต้องการเมล็ดพันธุ์หญ้าเพิ่มขึ้น กรมปศุสัตว์ส่งเสริมให้เกษตรกรรายย่อย ปลูกหญ้า เก็บเมล็ดจำหน่ายเป็นรายได้เสริมใน พ.ศ. ๒๕๓๑ เกษตรกรขายเมล็ดหญ้ารูซีกิโลกรัมละ ๕๐ บาท และเมล็ดถั่วฮามาตา กิโลกรัมละ ๓๖ บาท มีเกษตรกรร่วมโครงการนี้กว่า ๓,๒๐๐ ราย เกษตรกรเหล่านี้มีอาชีพหลักคือ การปลูกข้าว ปลูกมันพืชไร่ ส่วนการปลูกหญ้าจำหน่ายเมล็ดเป็นอาชีพเสริมเพิ่มรายได้ และยังได้เศษหญ้าเป็นอาหารโคกระบือ อีกด้วย