นกเงือกจัดเป็นสัตว์ "ชนิดพันธุ์หลัก" ซึ่งบทบาทหน้าที่สำคัญในระบบนิเวศป่า โดยเป็นผู้กระจายเมล็ดพันธุ์ไม้ที่มีประสิทธิภาพ คงความหลากหลายของพันธุ์ไม้ป่า อีกทั้งยังเป็นผู้ล่าซึ่งรักษาความสมดุลของระบบนิเวศจึงทำให้ป่าสมบูรณ์ รวมทั้ง เป็นสัตว์ชนิดให้ร่มเงา เนื่องจากมีการใช้พื้นที่ป่าครอบคลุมพื้นที่กว้างมาก และยังมีปฏิสัมพันธ์กับทั้งนก สัตว์และพืชหลากหลายชนิด ดังนั้น หากอนุรักษ์นกเงือกก็เท่ากับอนุรักษ์สัตว์และพืชชนิดอื่นๆ ได้อีกมาก นอกจากนี้ นกเงือกยังเป็นสัตว์ชนิดบ่งชี้ สามารถบอกถึงความสมบูรณ์ของป่าได้ด้วย และเป็นสัตว์ชนิดนำธง คือ เป็นชนิดที่มีความโดดเด่น และดึงดูดความสนใจของคนทั่วไป
บทบาทสำคัญของนกเงือก