• บรรเลงเพลงเชิด ประกอบกิริยาไปมาไกลๆ หรือรีบเร่ง หรือรบกัน 
• บรรเลงเพลงเสมอ ประกอบกิริยาไปมาใกล้ๆ จากห้องหนึ่งไปอีกห้องหนึ่ง
• บรรเลงเพลงโอด ประกอบกิริยาร้องไห้ หรือสลบ หรือตาย 
• บรรเลงเพลงเหาะ ประกอบกิริยาไปมาในอากาศของเทวดา 
• บรรเลงเพลงโล้ ประกอบกิริยาไปมาในน้ำทั้งของมนุษย์ สัตว์ หรือวัตถุ

ท่ารำเพลงเชิด

เพลงรับร้อง

            บางทีก็เรียกว่า เพลงเสภา เพราะเพลงประเภทนี้ใช้บรรเลงประกอบการขับเสภามาก่อน เพลงประเภทรับร้องนี้ มีทั้งเพลงพื้น เพลงกรอ และเพลงลูกล้อลูกขัด ที่เรียกว่าเพลงรับร้องก็ด้วย บรรเลงรับจากการร้อง คือ เมื่อคนร้องได้ร้องจบไปแล้วแต่ละท่อน ดนตรีก็ต้องบรรเลงรับในท่อน นั้นๆ โดยมากมักเป็นเพลงอัตรา ๓ ชั้นและเพลงเถา เช่น เพลงจระเข้หางยาว ๓ ชั้น เพลงสี่บท ๓ ชั้น และเพลงบุหลันเถา เป็นต้น

เพลงละคร

            หมายถึงเพลงที่บรรเลงประกอบการแสดงโขน ละคร และมหรสพต่างๆ ความจริงการ แสดงโขนละครนี้ ก็จะต้องมีเพลงหน้าพาทย์ด้วย แต่เพลงหน้าพาทย์ได้แยกไปอธิบายอยู่ส่วนหนึ่ง แล้ว เพลงละครในที่นี้จึงหมายเฉพาะเพลงที่มีรัองและดนตรีรับเท่านั้น เพลงละครได้แก่เพลง อัตรา ๒ ชั้น เช่น เพลงเวสสุกรรม เพลงพญาโศก หรือชั้นเดียว เช่น เพลงนาคราช เพลงตะลุ่มโปง เป็นต้น กับเพลงจำพวกพิเศษที่ใช้เฉพาะละครแท้ๆ เช่น เพลงช้าปี่ เพลงโอ้ปี่ เพลงโอ้ ชาตรี เพลงโอ้โลม เพลงชมตลาด เป็นต้น

เพลงที่ใช้ร้องประกอบละคร หรือมหรสพอื่นๆ จะต้องใช้ให้ถูกอารมณ์ของตัวละคร เช่น

• เพลงพญาโศก เพลงสร้อยเพลง ใช้ในอารมณ์โศกอยู่กับที่ 
• เพลงทยอย เพลงโอ้ร่าย ใช้ในอารมณ์โศกเมื่อเดินหรือเคลื่อนที่ไป 
• เพลงลิงโลด ใช้ในอารมณ์โกรธ 
• เพลงชมโฉม ใช้ในเวลาชมรูปร่างคนที่เราพอใจ 
• เพลงโอ้โลม เพลงโอ้ชาตรี ใช้เวลาเกี้ยวพาราสี 
• เพลงโอ้ป ใช้เวลาครวญคร่ำรำพันด้วยความโศก 
• เพลงเย้ย ใช้เวลาเยาะเย้ย

เพลงเบ็ดเตล็ด

            ได้แก่ เพลงเล็กๆ สั้นๆ สำหรับใช้บรรเลงเป็นพิเศษ เช่น บรรเลงต่อท้ายเพลงใหญ่เป็น เพลงลูกบท หรือเพลงภาษาต่างๆ ซึ่งบรรเลงเพื่อสนุกสนาน

            เพลงภาษานั้น ก็คือเพลงที่มีสำเนียงภาษาต่างๆ เช่น เพลงจีน เพลงเขมร เพลงญวน เพลงฝรั่ง เป็นต้น ซึ่งมีทั้งเอาเพลงของชาตินั้นจริงมาบรรเลง และเพลงที่ไทยเราแต่งขึ้นโดย เลียนสำเนียงภาษานั้นๆ