จิตเวชศาสตร์เป็นวิชาแพทย์แขนงหนึ่ง แต่เดิมนั้นเข้าใจกันว่า ผู้ที่ป่วยเป็นโรคจิตคือ ผู้ที่ถูกผีเข้า หรือทำผิดข้อห้ามทางศาสนา ใช้วิธีรักษาด้วยวิธีแปลกๆ เช่น ข่มขู่ผู้ป่วยจนกลัวลาน เฆี่ยนตีทรมานต่างๆ หรือกักขังล่ามโซ่ไว้ ซึ่งปัจจุบันถือว่าเป็นความเข้าใจ ผิด ปัจจุบันได้มีการค้นคว้าวิจัยโรคทางจิตใจตามวิธีทางวิทยาศาสตร์ มีการค้นหาสาเหตุ อาการ การรักษา และการป้องกัน เช่นเดียวกับโรคในระบบอื่นๆ โดยทั่วไปการรักษาทำโดยใช้ยาทางจิตเวช ซึ่งมีมากมายหลายชนิด สามารถบรรเทาอาการของผู้ป่วย ตั้งแต่ขั้นเริ่มแรก จนถึงขั้นรุนแรงได้ นอกจากนี้ ยังมีการให้ความรู้แก่ประชาชนทั่วไป ให้รู้จักปฎิบัติตัว เพื่อมิให้เกิดอาการป่วยทางจิตใจ หรือที่เรียกว่า ให้เป็นผู้มีสุขภาพจิตดีอีกด้วย ความผิดปกติทางจิตใจอาจแบ่งออกได้เป็นหลายประเภทตามลักษณะอาการ คือ โรคจิต โรคประสาท บุคลิกภาพแปรปรวน ความผิดปกติอื่นๆ ที่มิใช่โรคจิตและปัญญาอ่อน โรคจิต ผู้ป่วยโรคจิตจะมีอาการผิดปกติทางจิตใจ จนไม่สามารถดำเนินชีวิต อย่างปกติได้สาเหตุของการเป็นโรคจิต อาจเนื่องมาจากพยาธิสภาพทางกาย หรือ ไม่เกี่ยวกับพยาธิสภาพทางกายเลยก็ได้ โรคจิตอันเนื่องมาจากพยาธิสภาพทางกาย แบ่งออกได้เป็น โรคสมองเสื่อมในวัยชรา โรคจิตจากสารบางชนิด โรคจิตชั่วคราว เนื่องจากการป่วยด้วยโรคบางชนิด เช่น มาลาเรียขึ้นสมอง ไทฟอยด์ ฯลฯ โรคจิตเรื้อรัง อันเนื่องจากโรคทางกาย เช่น โรคซิฟิลิสขึ้นสมอง เป็นต้น โรคจิตที่ไม่เกี่ยวกับพยาธิสภาพทางกาย ได้แก่ โรคจิตเภท โรคจิตทางอารมณ์ โรคจิตสภาวะระแวง และโรคจิตอื่นๆ | |
การรักษาผู้ป่วยเป็นโรคจิต ทำได้โดยใช้ยา หรือการทำช็อกไฟฟ้าร่วมกับการรักษาอื่นๆ เช่น การทำจิตบำบัด นันทนาการบำบัด เป็นต้น | |
โรคประสาท โรคประสาทเป็นเพียงความผิดปกติทางจิตใจ ซึ่งส่วนมากไม่ทำให้ผู้ป่วยเสียความสามารถในการทำงาน ผู้ป่วยจะมีอาการหงุดหงิดไม่สบายใจ หรือกังวลมาก ย้ำคิดย้ำทำ โรคประสาทที่พบบ่อยมี ๖ ชนิด คือ โรคประสาทกังวล โรคประสาทฮิสทีเรีย โรคประสาทย้ำคิดย้ำทำ โรคประสาทโฟบิก โรคประสาทซึมเศร้า และโรคประสาทไฮโพคอนดริอะซิส ในบรรดาโรคประสาททั้งหมดนี้ โรคประสาทกังวลเป็นโรคที่พบมากที่สุด |
การรักษาโรคประสาททำได้ โดยใช้ยาตามแพทย์สั่ง ประกอบกับการทำจิตบำบัด และป้องกันได้ โดยการอบรมเลี้ยงดูเด็กอย่างถูกต้อง | |
บุคลิกภาพแปรปรวน เป็นความผิดปกติทางจิตเวช ซึ่งมีลักษณะของพฤติกรรมที่มีการปรับตัวไม่ถูกต้อง แบ่งออกได้เป็น 9 ลักษณะ คือ บุคลิกภาพแบบระแวง แบบอารมณ์แปรปรวน แบบเก็บตัว แบบก้าวร้าว แบบย้ำคิดย้ำทำ แบบฮิสทีเรียแบบอ่อนแอ แบบต่อต้านสังคมหรืออันธพาล และแบบก้าวร้าวอย่างเฉื่อย การรักษาผู้มีบุคลิกภาพแปรปรวนทำได้ค่อนข้างยาก เพราะบุคคลนั้นๆ ไม่คิดว่า ตนเองต้องการการรักษา แต่มีวิธีป้องกัน โดยการเลี้ยงดูเด็กตั้งแต่เกิดด้วยความรักอย่างเหมาะสม ความผิดปกติทางเพศ ที่พบมากในเมืองไทย ได้แก่ รักร่วมเพศ และเปลือยอวัยวะเพศ การรักษาทำได้โดยจิตบำบัด ความผิดปกติอื่นๆ ที่มิใช่โรคจิต เช่น การติดสุรา การติดยาเสพติด และความจำเสื่อม เนื่องจากสมองได้รับการกระทบกระเทือนรุนแรงเหล่านี้ เป็นต้น ปัญญาอ่อน เป็นความผิดปกติ เนื่องจากสมองถูกทำลาย หรือเสียหายจนทำให้ระดับสติปัญญาต่ำกว่าปกติ ปัญญาอ่อนมีหลายสาเหตุ เช่น กรรมพันธุ์มารดาขาดสารอาหารสำคัญขณะตั้งครรภ์ หรือเป็นโรคบางอย่าง เช่น หัดเยอรมัน บุคคลปัญญาอ่อนมักเป็นตั้งแต่เด็ก และไม่มีทางรักษ าให้หายได้ แต่สามารถให้การศึกษาด้วยวิธีพิเศษ เพื่อช่วยให้บุคคลนั้นๆ มีชีวิตอยู่ไดในสังคม และประกอบอาชีพบางอย่างได้ ดังนั้นการป้องกันจึงมีความสำคัญมาก |