สังคมที่คนมาอยู่รวมกันเป็นหมู่ จำเป็นต้องมีกฎ มีระเบียบ ซึ่งแต่ก่อนนี้ ถือเป็นเกณฑ์ทางศีลธรรม และจารีตประเพณี ที่ปฏิบัติถ่ายทอดสืบต่อกันมา แต่เมื่อสังคมขยายใหญ่โตขึ้น จะใช้เพียงจารีตประเพณีเป็นกฎเกณฑ์ไม่เพียงพอ จำต้องมีกฎหมายลายลักษณ์อักษรเขียนไว้ให้ชัดเจน กฎหมายสูงสุดของสังคมไทย คือ รัฐธรรมนูญ เป็นกฎหมายที่กำหนดสิทธิหน้าที่ของประชาชน ที่สำคัญรองลงมา คือ ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ประมวลกฎหมายอาญา ประชาชนทุกคนมีหน้าที่ต้องทำตามกฎหมาย ผู้ที่ฝ่าฝืนกฎหมาย ทำให้ผู้อื่นได้รับความเสียหาย เดือดร้อน เขาอาจถูกฟ้องดำเนินคดีทางแพ่ง หรือทางอาญา แล้วศาลจะเป็นผู้ตัดสินพิพากษา ศาลนี้ มี ๓ ชั้น คือ ศาลชั้นต้น เป็นผู้พิจารณาคดีขั้นแรก หากคู่ความไม่พอใจการพิพากษาของศาลชั้นต้น เขาอาจขอให้ ศาลอุทธรณ์ พิจารณา พิพากษาต่อไป และถ้ายังไม่พอใจอีก เขาก็อาจขอให้ ศาลฎีกา พิพากษาตัดสินเป็นขั้นสุดท้าย |