สุขภาพดีเริ่มที่บ้าน
การที่สมาชิกในครอบครัวมีสุขภาพดี แสดงให้เห็นว่า บุคคลที่มีบทบาทสำคัญในครอบครัว เป็นผู้ที่มีความรู้ทางด้านสุขภาพ จึงสามารถที่จะแนะนำให้ทุกคนในครอบครัว ปฏิบัติเป็นกิจวัตรประจำวันได้อย่างสม่ำเสมอ เสมือนเป็นแกนนำสุขภาพประจำครอบครัว โดยมีบทบาทต่างๆ ดังนี้
๑. ทำหน้าที่หมอประจำบ้าน มีความรู้ด้านการแพทย์ และความรู้เกี่ยวกับโรคที่สมาชิกในครอบครัวเป็น รู้แผนการรักษาโรค การปฏบัติตัวของคนป่วยที่บ้าน วิธีการช่วยเหลือกรณีฉุกเฉิน
๒. ทำหน้าที่ดูแลสุขภาพสมาชิกในบ้าน หมายถึง การดูแลผู้ป่วยที่อยู่ในบ้าน โดยทำหน้าที่เหมือนพยาบาล ซึ่งต้องรู้เรื่องโรค และสามารถให้การพยาบาลผู้ป่วยได้อย่างถูกต้องเหมาะสม
๓. ทำหน้าที่ดูแลสุขภาพสมาชิกในบ้านนับตั้งแต่การดูแลสุขภาพทั่วไป การเฝ้าระวังโรค การดูแลสุขภาพเมื่อเจ็บป่วย รวมถึงการฟื้นฟูสภาพผู้พิการ
๔. ส่งเสริมสุขวิทยาส่วนบุคคล การป้องกันโรค ทั้งการหลีกเลี่ยงการสัมผัสโรค การฉีดวัคซีนป้องกันโรค
๕. ทำหน้าที่สอนพฤติกรรมที่ถูกต้องแก่สมาชิกในบ้าน พฤติกรรมสำคัญที่ควรชี้แนะ ได้แก่
๕.๑ พฤติกรรมสวมหมวกนิรภัย/การคาดเข็มขัดนิรภัย เพื่อป้องกันอุบัติเหตุบนท้องถนน การสวมหมวกนิรภัย หรือหมวกกันน็อก จะช่วยป้องกันอวัยวะส่วนที่สำคัญที่สุด คือ สมอง กรณีถูกรถชนหรือถูกกระแทก ถ้าเสียชีวิต จึงจำเป็นต้องสอน และฝึกสมาชิกในครอบครัวให้เข้าใจ และปฏิบัติทุกครั้งที่ขับขี่รถ
๕.๒ พฤติกรรมการบริโภคอาหาร เลือกบริโภคอาหารที่เหมาะสมกับร่างกาย อาหารพื้นบ้านของไทยเป็นอาหารที่มีประโยชน์อยู่แล้ว ไม่ควรที่จะเอาอย่างต่างประเทศ ซึ่งบริโภคอาหารที่มีพลังงานสูง อันจะนำไปสู่การเกิดโรคหัวใจ โรคหลอดเลือด และโรคความดันโลหิตสูงได้ รวมทั้งการรับประทานอาหารสำเร็จรูป เช่น บะหมี่สำเร็จรูป ทำให้ร่างกายได้รับผงชูรสและแป้งมากเกินไป สิ่งที่จะแนะนำคือ ให้บริโภคอาหารให้ครบ ๕ หมู่ ทุกวัน
๕.๓ พฤติกรรการพักผ่อน ควรพักผ่อนให้เพียงพอ ภายหลังการทำงานเหนื่อย ให้พักสักครู่ การนอนหลับพักผ่อนในช่วงเวลากลางวัน ควรใช้เวลาประมาณ ๑๐ นาที อย่านอนพักผ่อนนาน เพราะจะทำให้นอนไม่หลับในเวลากลางคืน
๕.๔ พฤติกรรมการออกกำลังกาย ควรออกกำลังกายอย่างน้อยวันละ ๒๐ - ๓๐ นาที สัปดาห์ละ ๓ วัน ด้วยการเดินเร็ว วิ่งเหยาะๆ วิ่งจ๊อกกิ้ง เต้นแอโรบิก ไทเก๊ก ทั้งนี้ต้องให้เหมาะสมกับสภาพร่างกายของตนเอง
๕.๕ พฤติกรรมที่ต้องแก้ไข เช่น ควรเลิกสูบบุหรี่ เลิกดื่มสุรา เพราะมีคำกล่าวไว้ว่า ถ้าท่านสูบบุหรี่ ท่านก็เลือกแล้วว่า จะตายด้วยมะเร็งปอด หรือมะเร็งหลอดลมและกล่องเสียง ถ้าท่านเลือกดื่มสุรา ก็เลือกแล้วว่า จะตายด้วยมะเร็งตับ และถ้าชอบเที่ยวสำส่อน ก็เลือกแล้วว่า จะตายด้วยโรคเอดส์
๖. ทำหน้าที่ดูแลสิ่งแวดล้อมในบ้าน เริ่มตั้งแต่ทำความสะอาดทั่วไปภายในบ้าน การกำจัดขยะ (ถังขยะต้องมีฝาปิดมิดชิด) ใช้ถุงพลาสติกรองถังขยะ และมัดปากถุง ก่อนนำมารวมไว้ให้เทศบางนำไปกำจัด ดูแลบริเวณบ้านไม่ให้มีน้ำขัง ส่งกลิ่นเหม็น
๗. ประสานกับอาสาสมัครสาธารณสุข (ชุมชน) ในการพัฒนาชุมชน เนื่องจากทุกคนเป็นส่วนหนึ่งของชุมชน จึงควรมีส่วนร่วมในการดูแลชุมชน เพื่อสุขภาพที่ดีของตนเอง ครอบครัว และชุมชน
แม่ที่ให้นมลูก ควรล้างมือให้สะอาด และทำความสะอาดหัวนมก่อนให้นมลูกทุกครั้ง