เล่มที่ 29
การดูแลสุขภาพ ที่บ้าน
สามารถแชร์ได้ผ่าน :
การดูแลสุขภาพที่บ้านโดยทีมสุขภาพ

            หมายถึง การดูแลสุขภาพโดยคณะเจ้าหน้าที่สาธารณสุข ที่ไปติดตามดูแลผู้ป่วยเรื้อรังที่บ้าน หรือให้คำแนะนำเรื่องการดูแลสุขภาพให้แก่ประชาชนกลุ่มต่างๆ ในชุมชนหมู่บ้าน ซึ่งทีมเจ้าหน้าที่สาธารณสุขประกอบ ด้วยบุคลากรหลายด้าน ได้แก่ แพทย์ พยาบาล เภสัชกร นักกายภาพบำบัด นักสังคมสงเคราะห์ นักชีวบำบัด เภสัชกร และอาจมีผู้ช่วยฯ ดูแลสุขภาพที่บ้าน และคนทำงานบ้าน เจ้าหน้าที่สาธารณสุขที่ปฏิบัติงานในพื้นที่

ประโยชน์หรือผลที่ได้จากการดูแลสุขภาพที่บ้าน

    • ลดปริมาณผู้ป่วยที่ไม่จำเป็นต้องมา รับบริการในสถานบริการได้จำนวนหนึ่ง
    • ลดค่าใช้จ่ายของประชาชนในการเดินทางมารับบริการที่ง่ายๆ โดยครอบครัวสามารถดูแลตนเองได้
    • ลดค่าใช้จ่ายของสถานบริการในการ จัดบริการให้แก่ผู้ที่ไม่มีความจำเป็นต้องมารับการตรวจรักษาเบื้องต้นจากสถานบริการ
    • โดยทั่วไปประชาชนไม่ต้องการใช้บริการที่สถานบริการ แต่ถ้ามีเจ้าหน้าที่ หรือทีมสุขภาพยืนยันรับรองความรับผิดชอบ ต่อครอบครัว ประชาชนจะเลือกอยู่ที่บ้าน มากกว่ามารอรับบริการเพียงเล็กๆ น้อยๆ จาก สถานบริการ
    • ประหยัดเวลาของประชาชนและเจ้าหน้าที่สาธารณสุข
    • ผู้ป่วยและญาติดูแลสุขภาพตนเองได้
    • เพิ่มประสิทธิภาพการรักษาพยาบาล
    • ผู้ป่วยมีภาวะจิตใจดีขึ้น
    • ลดภาระและความวิตกกังวลของครอบครัว
    • สร้างสัมพันธภาพที่ดีระหว่างผู้ป่วย และญาติกับสถานบริการ

หน่วยงานบริการดูแลสุขภาพที่บ้าน มีดังนี้
    • หน่วยงานบริการของรัฐ ที่อาจเป็นโรงพยาบาล สถานีอนามัย ศูนย์สุขภาพชุมชน หรือหน่วยงานเฉพาะ
    • หน่วยงานบริการของมูลนิธิหรืออาสาสมัคร ซึ่งให้บริการโดยไม่หวังผลกำไร
    •หน่วยงานบริการที่ผสมผสานกันระหว่างหน่วยงานของรัฐและเอกชน ที่ไม่หวังผลกำไร
    • หน่วยงานเอกชนที่ให้บริการสุขภาพ ที่บ้าน โดยคิดค่าบริการจากผู้รับบริการ หรือบริษัทประกัน

การดูแลสุขภาพโดยทีมสุขภาพ มีแนวทางการดำเนินงานดังนี้
    • ติดตามดูแลกลุ่มผู้ป่วยและกลุ่มเสี่ยงในชุมชน ได้แก่
                - กลุ่มผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่ต้องดูแล อย่างต่อเนื่อง ได้แก่ โรคความดันโลหิตสูง  โรคเบาหวาน โรคหัวใจ
                - หญิงตั้งครรภ์ที่ไม่มาฝากครรภ์ตามนัด
                - มารดาและเด็กทารกหลังคลอด
                - ผู้ป่วยหลังจากแพทย์ให้กลับไปพักฟื้นที่บ้าน
                - กลุ่มผู้พิการ
                - กลุ่มผู้สูงอายุที่มีปัญหาสุขภาพ
    • เลือกเยี่ยม หรือเลือกติดตามดูแลให้เหมาะสมในแต่ละครั้งที่ออกเยี่ยมบ้าน ตามความสำคัญ ความเร่งด่วน และความจำเป็นของผู้รับการเยี่ยมแต่ละราย
    • ศึกษารายละเอียดของผู้ป่วย หรือกลุ่มที่จะติดตามเยี่ยม ให้ครอบคลุมทั้งหมด แบบองค์รวม ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ
    • ติดตามเยี่ยมบ้านโดยเจ้าหน้าที่ที่รับผิดชอบในพื้นที่และทีมสุขภาพ ได้แก่

แพทย์ เภสัชกร พยาบาล นักกายภาพบำบัด นักจิตวิทยา นักโภชนาการ โดยมีแนวทางดังนี้
    - สร้างสัมพันธภาพและแนะนำทีม สุขภาพที่ร่วมติดตามเยี่ยมบ้านในแต่ละครั้ง
    - ตรวจวัดสัญญาณชีพ คือ ชีพจร ความดันโลหิต  อุณหภูมิ และอื่นๆ ที่จำเป็น เช่น น้ำหนักตัว ส่วนสูง
    - ประเมินสภาพความเจ็บป่วยและ สภาพแวดล้อมอื่นๆ ของผู้ป่วยและครอบครัว พร้อมทั้งค้นหาปัญหา
    - ให้คำแนะนำเกี่ยวกับโรค การใช้ยา  การปฏิบัติตน การดูแลสุขภาพแก่ผู้ป่วยและญาติหรือบุคคลใกล้ชิด
    - ในกรณีต้องติดตามเยี่ยมบ้านอย่างต่อเนื่อง ทีมสุขภาพจะมีการวางแผน ติดตามเยี่ยมครั้งต่อไป พร้อมทั้งนัดหมาย

ผู้ป่วยหรือกลุ่มที่จะติดตามเยี่ยม ให้ทราบถึงแผนการเยี่ยมในครั้งต่อไป
    - หากพบว่าผู้ป่วยหรือกลุ่มที่ได้รับการติดตามเยี่ยม มีปัญหาที่ซับซ้อน หรือจำเป็นต้องได้รับการตรวจรักษาจากแพทย์

เจ้าหน้าที่ทีมสุขภาพก็จะนัดให้ผู้ป่วยมารับการปรึกษาจากแพทย์ต่อไป
    • ลงบันทึกรายละเอียดการเยี่ยมบ้านทุกครั้ง และวางแผนรายละเอียดการเยี่ยมในครั้งต่อไป
    • ยุติการเยี่ยมในกรณีผู้ป่วยเสียชีวิต หรือย้ายออกนอกเขตพื้นที่ ที่ทีมสุขภาพรับผิดชอบ หรือเมื่อผู้ป่วย และครอบครัว สามารถดูแลตนเองได้แล้ว


เจ้าหน้าที่สาธารณสุขให้การดูแลผู้ป่วยที่บ้าน