ไข่นก

            ไข่นกนั้นมีสีสันแตกต่างกันออกไป พวกที่วางไข่ตาม โพรงไม้ หรือในโพรงดินมักจะมีสีขาว นกที่วางไข่ตามกอหญ้า บนดินทราย หรือตามหิน ก็มักจะมีสีสันคล้ายพื้นที่บริเวณนั้นๆ เพื่อพรางตาจากศัตรูของมัน


            นกแทบทุกชนิด มักจะช่วยกันกกไข่ทั้งตัวผู้และตัวเมีย เพื่อให้ไข่ได้รับความอบอุ่นตลอดเวลา แต่ก็มีหลายชนิด ซึ่งปล่อยให้ตัวเมียกกไข่แต่เพียงตัวเดียว เช่น ไก่ เป็นต้น และก็มีหลายชนิด ที่แม่นกปล่อยให้พ่อนกกกไข่ แต่ผู้เดียว เช่น นกซ่อมโป่งวิด นกคุ่ม เป็นต้น ระยะเวลากกไข่นั้นไม่ใคร่แน่นอน แล้วแต่ขนาดของนก ตามปกติก็ราว ๗-๑๕ วัน สำหรับไก่และ นกที่โตกว่าก็ต้อง ๒๐ วัน หรือกว่าก็ได้

            เมื่อลูกนกออกจากไข่แล้ว ทั้งพ่อแม่ต่างก็มีหน้าที่หา อาหารมาป้อนลูกอ่อน เลี้ยงดู ลูกนกนี้กินจุมาก และเจริญเติบ โตอย่างรวดเร็ว นกขนาดนกกางเขน สามารถบินออกจากรังไป หากินกับพ่อแม่ได้ภายใน ๖-๗ วันเท่านั้น ลูกนกบางชนิดพอ ออกจากไข่ได้ ๒-๓ ชั่วโมง ก็อาจวิ่งตามพ่อนก แม่นก ไปหา กินได้ทันที เช่น พวกนกคุ่ม ไก่ นกยูง นกกระทา เป็นต้น แต่นกบางชนิดก็อ่อนแอมาก ต้องรอให้พ่อแม่หาอาหารมาป้อน ให้กินระยะหนึ่งก่อนจึงสามารถช่วยตัวเองได้

            ในขณะที่นกตัวแม่กำลังกกไข่ หรือเลี้ยงลูกอ่อน ตัวผู้ หรือตัวพ่อก็จะไปหาอาหารมาป้อนลูกและตัวเมียด้วย นกเงือก หรือนกกก และนกแกง ดังกล่าวแล้วนั้น มักจะเจาะโพรงไม้ ใหญ่ทำรัง ตัวเมียจะเข้าไปออกไข่ในโพรง ตัวผู้จะเอาโคลน เอาดินมาพอกปิดไว้ เหลือแต่ช่องนิดเดียวสำหรับส่งอาหารไป ป้อนเท่านั้น ดังนั้นตลอดเวลาที่ตัวเมียวางไข่ กกไข่ และเลี้ยง ลูก จึงเป็นหน้าที่ของนกตัวผู้ไปหาอาหารมาป้อนทั้งแม่และลูก จนเจริญเติบโตจึงทำลายดินโคลนที่พอกไว้ แล้วออกมาท่อง เที่ยวหาอาหารกินกันต่อไป

            ตามปกติ นกมักจะช่วยเลี้ยงดูลูกอ่อนทั้งตัวผู้และตัว เมีย แต่ก็มีหลายชนิดที่ปล่อยให้ตัวเมียเลี้ยงดูลูกอ่อนแต่ลำพัง นกหลายชนิด ตัวเมียทิ้งให้ตัวผู้เลี้ยงลูกอ่อนอยู่ตัวเดียว และก็มี บางชนิดซึ่งออกไข่แล้วก็ไม่ต้องไปดูแลกกไข่เลี้ยงดู เพราะแอบไปไข่ในรังนกอื่นๆ ปล่อยให้พ่อแม่ของนกอื่นๆ ช่วยกกไข่ เลี้ยงดูจนลูกนกเจริญเติบโต เช่น นกกาเหว่า ดังกล่าวแล้ว