อากาศที่เราหายใจอยู่ทุกๆ วินาทีนี้ เป็นสิ่งจำเป็นในการดำรงชีวิตของมนุษย์ สัตว์ และพืช ถ้าไม่มีอากาศ มนุษย์ สัตว์ และพืช จะมีชีวิตอยู่ไม่ได้ จะไม่มีลม ไม่มีพายุ ไม่มีต้นไม้ ไม่มีนก ถึงแม้มีนก นกก็จะบินไม่ได้ ถ้าไม่มีอากาศเราจะไม่ได้ยินเสียง เพราะเสียงต้องอาศัยอากาศนำจากแห่งหนึ่งไปอีกแห่งหนึ่ง
อากาศเป็นสิ่งสำคัญอย่างหนึ่ง ที่ทำให้เกิดพายุ ฝน ฟ้าแลบ และฟ้าร้อง ถ้าไม่มีฝน เราก็ไม่สามารถจะปลูกพืชใดๆ ได้ พื้นแผ่นดินจะแห้งแล้ง มนุษย์ไม่สามารถจะอยู่อาศัย ในบริเวณนั้นๆ ได้
ในการนำเครื่องบินจากเมืองหนึ่งไปยังอีกเมืองหนึ่ง นักบินควรจะนำเครื่องบินไปตามเส้นทางบินที่ไม่มีพายุแรงจัด เพราะพายุอาจจะทำให้เกิดอันตรายต่อเครื่องบินได้ การเดินทางด้วยจรวดขึ้นไปยังดวงจันทร์ก็เช่นกัน ในช่วงเวลาที่จะยิงจรวดขึ้นไปนั้น ต้องอาศัยลักษณะอากาศซึ่งค่อนข้างสงบ และไม่มีพายุแรง และเมื่อนักบินอวกาศจะนำจรวดกลับลงสู่พื้นโลก เขาจะนำจรวดลงสู่พื้นดินในช่วงที่มีอากาศดี เพื่อให้ปลอดภัยแก่ทุกฝ่าย ฉะนั้น ในการส่งจรวดไปดวงจันทร์ และกลับมายังพื้นโลกนั้น จะต้องอาศัยการพยากรณ์อากาศที่แม่นยำด้วย
ด้วยเหตุที่อากาศมีความสำคัญต่อชีวิต และความเป็นอยู่ของมนุษย์เช่นนี้ เราจึงจำเป็นต้องศึกษาวิชาที่เกี่ยวข้องกับอากาศ วิชาที่เกี่ยวข้องกับอากาศนี้ มีชื่อเรียกเฉพาะว่า "อุตุนิยมวิทยา"
อากาศมีอยู่รอบๆ ตัวของเรา และอากาศมีอยู่รอบโลกตั้งแต่พื้นดินขึ้นไป จนถึงระดับสูงๆ ในท้องฟ้า เราเรียกอากาศทั่วโลก ตั้งแต่พื้นดินขึ้นไปจนถึงระดับสูงๆ ในท้องฟ้าว่า "บรรยากาศ" คำว่า "บรรยากาศ" หมายถึง อากาศที่ปกคลุมบริเวณเนื้อที่กว้างใหญ่และสูง คำว่า "อากาศ" หมายถึง อากาศที่ปกคลุมบริเวณที่ที่เล็กกว่า
ในการศึกษาวิชาอุตุนิยมวิทยาหรือการศึกษาเรื่องของบรรยากาศ เราควรจะต้องตรวจดูว่าในท้องฟ้ามีอะไรเกิดขึ้นบ้าง เราจะเห็นเสมอว่าในเวลากลางวัน ท้องฟ้าสว่าง และอากาศร้อน ในเวลากลางคืน ท้องฟ้ามืด และอากาศเย็นลง ในฤดูร้อน อากาศจะร้อนกว่า และเหงื่อออกตามร่างกายได้ง่าย บางทีต้องใช้พัดลมช่วยบรรเทาความร้อนขณะที่เรากำลังทำงาน หรือนอนหลับ ในฤดูหนาว อากาศเย็นลง เวลานอนเราต้องใส่เสื้อผ้าหนาๆ เพื่อป้องกันโรคหวัด หรือโรคปอดบวม ในฤดูฝน ฝนตกบ่อยๆ ถ้าวันไหนฝนตกมาก และเราเดินทางออกจากบ้าน เราต้องกางร่ม หรือสวมเสื้อกันฝน ถ้าไม่มีร่ม หรือเสื้อกันฝน เราควรจะอยู่ภายในอาคารบ้านเรือน