มูลนิธิโครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน

เล่มที่ 17

ข้าวสาลี

สามารถแชร์ได้ผ่าน :

หนอนกระทู้คอรวง
จะกัดกินใบต้นกล้าและลำต้น

มวนเขียวข้าว แมลงศัตรูข้าวสาลีอีกชนิดหนึ่ง

แมลงศัตรูข้าวสาลี

หนอนกอ (stem borer)

มี ๒ ชนิด คือ หนอนกอแถบลายสีม่วง (Chilo polychrysus) และหนอนกอสีชมพู (Sesamia inferens) หนอนกอทำลายข้าวสาลีได้ทุกระยะการเจริญเติบโต ในระยะการเจริญเติบโตของต้นแม่ จนถึงระยะยืดลำต้น หนอนกอจะกัดกินเจาะเข้าไปภายในลำต้นทำให้เกิดอาการ "ยอดเหี่ยว" และถ้าหนอนเข้าทำลายก้านคอรวง ที่รวงได้พัฒนาแล้ว รวงที่โผล่ออกมาจะมีสีขาว เมล็ดลีบหมด เรียกว่า "ข้าวหัวหงอก" ถ้าดึงยอดที่เหี่ยวหรือรวง ข้าวหัวหงอกจะหลุดติดมือออกมาได้โดยง่าย และเมื่อดูที่ลำต้น จะพบรูที่หนอนเจาะเข้าไป และหนอนภายในต้น

หนอนกระทู้ (cutworm)

มี ๒ ชนิด คือ หนอนกระทู้คอรวง (Mythimna separata) และหนอนกระทู้กล้า (Spodoptera mauritia) หนอนจำพวกนี้กัดกินใบต้นกล้า และลำต้น จนต้นหัก ใบฉีกขาดเป็นรอยแหว่งๆ โดยปรกติหนอนชนิดนี้ชอบกัดกินใบข้าวสาลีในเวลากลางคืน ในตอนกลางวันมีน้อย ส่วนใหญ่มักจะหลบซ่อนอยู่ตามโคนลำต้นข้าวสาลี และตามรอยแตกของดิน

หนอนเจาะสมอฝ้ายหรือหนอนกระทู้ข้าวโพด (Helithis armigera)

ทำลายข้าวสาลีโดยการกัดกินใบ ต้นอ่อน คอรวง เมล็ดในรวง ทำให้มีลักษณะเสียหายต่างๆ เช่น ใบขาดแหว่ง ต้นอ่อนถูกกัดขาด ต้นเหลือแต่ก้านรวง หางที่รวงถูกกัดขาด เมล็ดในรวงถูกกัดกิน เป็นต้น ลักษณะของข้าวสาลีที่ถูกทำลายเหล่านี้คล้ายกับการทำลายโดยตั๊กแตน แต่มีข้อสังเกตความแตกต่างได้จากขี้หนอนที่ถ่ายออกมาตามบริเวณซอกกาบใบหรือโคนต้น ตัวหนอนชอบออกทำลายในเวลากลางคืน

มวนเขียวข้าว (Nezara viridula)

ตัวอ่อน และตัวแก ่เจาะดูดกินแป้งในระยะเป็นน้ำนม โดยการขับน้ำย่อยออกมา เพื่อช่วยย่อยแป้งให้ดูดกินได้ง่ายขึ้น นอกจากจะทำให้เมล็ดในรวงลีบ หรือไม่สมบูรณ์แล้ว ยังทำให้เมล็ดมีรอยเปื้อนหรือรอยตำหนิ ซึ่งเกิดจากเชื้อจุลินทรีย์ขึ้นปะปนแป้งในเมล็ด คุณภาพเมล็ดจะเสื่อม

เพลี้ยอ่อนดำหญ้า (Hysterneura setariae)

พบอาศัยดูดกินน้ำเลี้ยงที่ยอดอ่อน ใบก้านรวง และที่รวง ถ้าระบาดมากๆ จะทำให้ส่วนที่ถูกดูดกินแสดงอาการช้ำ ส่วนที่อยู่เหนือขึ้นไปจะเหี่ยว หากระบาดก่อนออกรวง ข้าวสาลีจะมีใบเหลือง ฟุบตาย ถ้าดูดกินที่ก้านรวงจะทำให้ก้านรวงอ่อนหรือหักพับห้อยลงมา เมล็ดในรวงไม่สมบูรณ์ นอกจากนี้ สารที่เพลี้ยอ่อนขับถ่ายออกมายังทำให้เกิดเชื้อราดำติดที่ส่วนต่างๆ บริเวณที่เพลี้ยอ่อนทำลายการสังเคราะห์แสงของใบลดลง

หัวข้อก่อนหน้า หัวข้อถัดไป

บทความและภาพประกอบที่อยู่ในเว็บไซต์ของมูลนิธิโครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ นี้ใช้สำหรับเพื่อสนับสนุนการผลิตหนังสือสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ
เป็นการเผยแพร่วิชาการให้แก่เยาวชนและประชาชนทั่วไป โดยจะนำไปแจกจ่ายให้โรงเรียนทั่วประเทศ และจำนวนหนึ่งนำออกจำหน่ายเพื่อนำเงินมาสมทบทุนในการจัดพิมพ์ต่อไป
ซึ่งเป็นการใช้สิทธิโดยสุจริต ทั้งนี้มูลนิธิได้รับอนุญาตทั้งบทความและภาพประกอบจากผู้เขียนแล้ว หากมีประเด็นขัดข้องสงสัยในเรื่องลิขสิทธิ์อย่างใด ขอได้โปรดแจ้งให้
มูลนิธิโครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ ทราบเพื่อพิจารณาแก้ไขความขัดข้องสงสัยนั้นต่อไป จะเป็นพระคุณยิ่ง

ลิขสิทธิ์เป็นของมูลนิธิโครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ
ห้ามนำข้อความและรูปภาพไปเผยแพร่โดยไม่ได้รับอนุญาต