๓. เรือเข็ม

            เรือเข็มเป็นเรือต่อลักษณะเพรียว มีทวนหัวและทวนท้ายคล้ายเรือบด ดาดฟ้าหัว-ท้ายยาวเป็นสันเล็กน้อย กลางลำเป็นช่องที่นั่ง มีบังคลื่นโดยรอบ นั่งได้เพียงคนเดียวหรือ ๒ คน กระทงที่นั่งมีพนักพิง เวลานั่งต้องเหยียดเท้าไปข้างหน้า พายมี ๒ ใบ จึงพายสลับซ้ายขวาได้สะดวก แต่ก็โคลงมาก ถ้านั่งคนเดียวเรียกว่า เรือโอ่ มีกราบเรือกันคลื่นช่วยบังคลื่นไม่ให้คนพายเปียก ไม้ที่นิยมใช้ต่อเรือคือ ไม้สัก ไม้ยมหอม ไม่ค่อยนิยมใช้ไม้ยางเพราะไม่ทนทานและหดตัวมาก เรือเข็มเป็นเรือที่มีน้ำหนักเบา สามารถยกคนเดียวได้ ภิกษุที่จำพรรษาที่วัดใกล้แม่น้ำ ใช้เรือนี้ออกไปบิณฑบาตในตอนเช้า ส่วนชาวบ้านใช้พายไปทำบุญที่วัด ในงานทอดกฐินผ้าป่า หรือใช้พายแข่งกันสนุกสนาน ความยาวโดยประมาณ ๓.๕-๔.๕ เมตร บางลำยาวมาก บรรทุกคนได้ ๔-๕ คน แล่นได้เร็ว

๓. เรือข้างกระดาน (เรือเครื่องเทศ)

            เรือข้างกระดานเป็นเรือแจว ใช้ไม้แผ่นกระดานประกอบขึ้นเป็นตัวเรือ ท้องเรือคล้ายเรือสำปั้นสวนแต่แบนกว่า และหางเสือกว้างกว่าเรือสำปั้นสวน ตอนกลางมีประทุน เก๋งกรุด้วยแผ่นกระดานรางลิ้น หน้ากว้างประมาณ ๘-๑๒ นิ้ว จึงเรียกว่า เรือข้างกระดาน ส่วนชื่อเรือเครื่องเทศนั้น เพราะสินค้าที่มีขายเป็นหลัก ได้แก่ เครื่องเทศชนิดต่างๆ

            เรือข้างกระดานเป็นเรือขายสินค้าเสมือนซูเปอร์มาร์เก็ตเล็กๆ ช่วงกลางลำเรือบรรทุกสินค้า ซึ่งมีหลายอย่าง เช่น เครื่องเทศจำพวกพริกไทย กระวาน กานพลู ข้าวสาร เครื่องใช้ในครัว หม้อ กระชอน ถ้วยชาม ช้อน กระต่ายขูดมะพร้าว ถังน้ำ  หวดนึ่งข้าวเหนียว เครื่องใช้ในบ้าน เปลญวน รวมทั้งผ้าและเครื่องประดับ เช่น สร้อยทองคำ ดาดฟ้าหัวเรือใช้เป็นที่ปรุง และรับประทานอาหาร เจ้าของเรือส่วนใหญ่เป็นชาวไทยมุสลิมที่อาศัยอยู่รวมกันในเรือทั้งครอบครัว และขึ้นล่องค้าขายกันเป็นกลุ่ม ค่ำที่ไหนก็นอนที่นั่นด้วยความเคยชิน มีชีวิตความเป็นอยู่แบบเรียบง่าย เมื่อขึ้นไปขายสินค้าทางภาคเหนือ สินค้าหมด ก็จะล่องลงมากรุงเทพฯ ซื้อสินค้าไปขายใหม่ เวลาล่องเรือไปกลางทุ่งนา บางครั้งก็ยิงนก เอาขนมาทำพัดขนนก ซึ่งเป็นสินค้างานฝีมือที่เลื่องชื่อของชาวไทยมุสลิมในอดีต

เรือข้างกระดาน

            เรือโป๊ะจ้ายต่อด้วยไม้สัก หรือไม้ตะเคียน ท้องเรือกลมกว้าง มีเสา ๓ เสา ท้ายเรือมีประทุน

๗. เรือแหวด ๖ แจว

            เป็นเรือต่อท้องกลม มีทวนหัวและทวนท้าย ทวนหัวใช้แท่งไม้ตั้งตรงสูงเหนือเปลือกเรือขึ้นไป แกะสลักลายแบบฝรั่ง เช่นเดียวกับเรือกอนโดล่า เปลือกเรือทำด้วยไม้แผ่นเล็กตีทับซ้อนกันแบบเกล็ด (Clinker Built) โดยนำรูปแบบมาจาก เรือช่วยชีวิตในเรือกำปั่นของชาวตะวันตก บางลำมีเก๋งกลางลำ มีแจวหัว ๓ แจว ท้ายเรือ ๓ แจว บางลำมีกระทงที่นั่งเป็นระยะๆ มีใช้กันมากสมัยรัชกาลที่ ๕ ใช้เฉพาะเจ้านาย บางลำใช้คนพายลำละ ๕-๖ คน เรือแหวดมีความยาวประมาณ ๑๒-๑๕ เมตร