ทองคำเป็นทรัพยากรธรณีประเภทแร่โลหะ เป็นแร่ที่หายากและมีค่ามากประเภทหนึ่ง นอกจากนี้ทองคำยังมีสมบัติเฉพาะตัว ที่โดดเด่น แตกต่างจากแร่โลหะชนิดอื่นๆ คือ มีสีเหลืองอร่าม มันวาว สะท้อนแสงได้ดี น้ำหนักมาก มีความคงทนต่อการกัดกร่อนสูง เหนียว แปรรูปได้ง่าย เก็บไว้ได้นาน โดยไม่เปลี่ยนสภาพภายใต้สภาวะแวดล้อมปกติ
ในสมัยโบราณมนุษย์ใช้ทองคำเป็นวัตถุแทนเงินตรา ในการแลกเปลี่ยนเชิงพาณิชย์หรือการซื้อ-ขายสินค้า และใช้เป็นเครื่องบรรณาการแก่ผู้ที่มีอำนาจหรือผู้นำของประเทศ ซึ่งการที่ได้ครอบครองทองคำไว้ในปริมาณที่มากหรือน้อย ก็จะเป็นสิ่งที่แสดงถึงฐานะทางการเงิน ความมีอำนาจ และความเป็นผู้นำของสังคมนั้นๆ