ไตเรื้อรัง (Chronic kidney disease)

            เป็นภาวะที่การทำลายเนื้อไตเกิดขึ้นอย่างช้าๆ ต่อเนื่อง ใช้ระยะเวลานานเป็นเดือนหรือเป็นปี เป็นการทำลายไตอย่างถาวร ไตไม่สามารถฟื้นกลับมาทำหน้าที่ปกติแบบไตวายเฉียบพลัน ส่วนใหญ่ไม่มีอาการใดๆ จนกระทั่งไตเสียไปมากกว่าร้อยละ ๕๐ ผู้ป่วยจึงจะเริ่มแสดงอาการของไตเรื้อรังทีละน้อยๆ จนเมื่อการทำงานของไตเสียเกือบทั้งหมด จะมีอาการรุนแรงมาก ทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถทนได้ เช่น มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร คันตามตัว บวม เหนื่อยหอบ นอนราบไม่ได้ ซึม ไม่ค่อยรู้สึกตัว ผู้ป่วยจำเป็นต้องได้รับการวินิจฉัยที่รวดเร็ว ถูกต้อง และเหมาะสม โดยการซักประวัติ เพื่อหาสาเหตุของอาการข้างต้น ควบคู่ไปกับการตรวจร่างกาย ตรวจปัสสาวะ ตรวจเลือด ดูหน้าที่ไตและภาพรังสี ซึ่งแสดงถึงไตที่ฝ่อ และมีขนาดเล็กลงจากเดิมมาก การรักษาไตเรื้อรังจึงทำได้แต่เพียงประคับประคองไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น หัวใจวาย อาการชัก หมดสติ หากการรักษาด้วยยาไม่ได้ผล ก็จำเป็นต้องใช้วิธีฟอกเลือดเอาของเสียออกจากร่างกาย เพื่อให้ร่างกายฟื้นสภาพ พอช่วยเหลือตนเองได้ แต่ไตยังคงเป็นพังผืด เป็นรอยของการอักเสบเรื้อรังระยะเวลานาน ซึ่งไม่สามารถแก้ไข หรือรักษาให้ฟื้นกลับมาทำงานเป็นปกติเช่นเดิมได้ ผู้ป่วยประเภทนี้จะต้องรักษาด้วยวิธีฟอกเลือด หรือล้างช่องท้องชนิดถาวร เพื่อนำเอาของเสียออกไปตลอดเวลา จนกว่าจะได้รับการปลูกถ่ายไตใหม่ ซึ่งอาจเป็นไตที่ได้รับบริจาคหรือไตจากพ่อแม่ คู่สมรส ลูก หลานที่มีกลุ่มเลือดและเนื้อเยื่อที่เข้ากันได้ ไตที่ได้รับการปลูกถ่ายแล้วก็จะฟื้นตัวกลับมาทำงานได้ใกล้เคียงไตปกติเช่นเดิม โดยต้องรับประทานยารักษาไตใหม่ตลอดไป และอยู่ในความควบคุมดูแลของแพทย์อย่างสม่ำเสมอเช่นกัน