เล่มที่ 21
เครื่องปั้น
สามารถแชร์ได้ผ่าน :
วัตถุดิบที่นำมาใช้ทำเครื่องปั้น  ดินเกาลิน ๑. วัตถุดิบที่มีความเหนียว วัตถุดิบประเภทนี้ได้แก่ ดินชนิดต่างๆ ซึ่งมีคุณสมบัติแตกต่างกัน แต่ที่เหมาะแก่การนำมาผลิตเครื่องปั้น ได้แก่ ดินเคโอลิน (Kaolin หรือ China Clay) ดินชนิดนี้บางแห่งเรียกว่า ดินขาว เกิดจากการแปรสภาพของหินแกรนิตเป็นหินฟันม้า มีความบริสุทธิ์สูง เนื้อดินหยาบ สีขาวหม่น มีความเหนียวน้อย หดตัวน้อย ทนความร้อนได้สูง ระหว่าง ๑,๔๐๐-๑,๕๐๐ องศาเซลเซียส ดินเหนียว (Ball clay) ดินชนิดนี้บางแห่งเรียกว่า ดินดำ เป็นดินที่เกิดจากการชะล้างดิน เคโอลินโดยธรรมชาติ มีแร่เหล็กปนอยู่ค่อนข้างสูงกับมีสารอินทรีย์ปนอยู่บ้าง เนื้อดินละเอียด สีคล้ำ มีความเหนียว จุดหลอมละลายระหว่าง ๑,๓๐๐- ๑,๔๐๐ องศาเซลเซียส เมื่อเผาสุกแล้ว ผลิตภัณฑ์จะมีสีขาวหม่น หรือสีเนื้อ เหมาะแก่การทำเครื่อง ปั้นประเภทเนื้อดิน และเนื้อแกร่ง หรือใช้ผสม กับดินเคโอลินให้เนื้อดินแข็งและเหนียวขึ้น เพื่อใช้ ทำเครื่องปั้นประเภทเครื่องกระเบื้อง ดินขาวเหนียว (Plastic clay) เกิดจากการผุกร่อนของหิน เนื้อดินละเอียด สีเนื้อ หรือสีเทา มีความเหนียว มักใช้ผสมกับดินชนิดอื่น เพื่อให้ขึ้นรูปทรงได้ง่าย ดินแดง (Red clay หรือ Surface clay) เป็นดินที่มีความเหนียวมาก มีเหล็กและแอลคาไล (alkali) ผสมอยู่ในเนื้อดินค่อนข้างสูง เนื้อดินสีเทาแก่ สีน้ำตาลแก่ สีน้ำตาลอ่อน มักนำไปทำกระเบื้องมุงหลังคา โอ่ง ไห ครก หม้อดิน กระถางต้นไม้ เป็นต้น เมื่อนำไปทำผลิตภัณฑ์อาจต้องผสมทราย เพื่อป้องกันการแตกตัว ดินสีเทา หรือดินสโตนแวร์ (Stoneware clay) เป็นดินที่มีความเหนียว เนื้อดินเป็นสีเทาอ่อน สีเทาแก่ หรือสีน้ำตาลเข้ม เมื่อนำไปทำผลิตภัณฑ์สามารถขึ้นรูปได้ดี โดยเฉพาะอย่างยิ่งการขึ้นรูป โดยใช้แป้นหมุน ทนความร้อนสูงระหว่าง ๑,๒๐๐- ๑,๕๐๐ องศาเซลเซียส ดินชนิดนี้ส่วนใหญ่ ใช้ทำผลิตภัณฑ์ประเภทเคลือบไฟแรงสูง ดินทนไฟ (Fire clay) เป็นดินเนื้อค่อนข้างหยาบ มีซิลิกา และอะลูมินาผสมอยู่มาก ดินมีสีน้ำตาลอ่อน สีเทา หรือสีคล้ำ มีความเหนียวมาก ทนความร้อนสูงถึง ๑,๕๐๐ องศาเซลเซียส โดยไม่เปลี่ยนสภาพ ส่วนใหญ่จึงนำไปใช้ทำวัสดุทนไฟ เช่น ทุ่นทนไฟ สำหรับวัดอุณหภูมิในเตาเผา อิฐทนไฟ ชิ้นส่วนของเตาเผา เป็นต้น ดินเซกเกอร์ (Zagger clay) เป็นดินที่มีความเหนียว และยืดหยุ่นได้ดี ทนความร้อนสูง เนื้อดินสีเทาอ่อน สีเทาดำอ่อน ทนต่อสภาพอากาศ ทั้งร้อนและเย็นได้ดี ดินชนิดนี้มักนำไปผสมดินปั้น เพื่อทำผลิตภัณฑ์ประเภทเนื้อดิน และเนื้อแกร่ง เนื่องจากช่วยลดการแตกตัวของผลิตภัณฑ์ได้ดี นอกจากนั้นยังใช้ทำกล่องบรรจุผลิตภัณฑ์ลงใน เตาเผา ไม่ให้ตัวผลิตภัณฑ์ถูกความร้อนโดยตรงด้วย ดินเบนโทไนท์ (Bentonite clay) เกิดจากขี้เถ้าภูเขาไฟ เนื้อละเอียด เหนียวมากกว่าดินธรรมดา มีการหดตัวมาก มักใช้ผสมเนื้อดิน ที่จะนำมาปั้นให้เกิดความเหนียว ๒) วัตถุดิบที่ไม่มีความเหนียว เป็นวัตถุที่นำมาใช้ผสมลงไปในเนื้อดินที่นำมาปั้นผลิตภัณฑ์ หรือใช้เป็นส่วนผสมของน้ำเคลือบ ซึ่งได้แก่ หินประเภทต่างๆ หินที่นำมาใช้งาน ดังกล่าว ได้แก่ หินฟันม้า (Fledspar) เกิดจากการแปร สภาพของหินแกรนิต เป็นหินแข็ง ทึบแสง มี สีขาว สีชมพู มีความแตกต่างกันแยกได้หลายชนิด มักนำมาใช้ผสมในเนื้อดิน เพื่อปั้นผลิตภัณฑ์ หรือใช้เป็นส่วนผสมในน้ำเคลือบ หินเขี้ยวหนุมาน (Quartz)  หินเขี้ยวหนุมาน หินไพโรฟิลไลต์ (Pyrophyllite) เป็นหินไม่แข็งมากนัก มีสีเทา สีเทาปนแดง เมื่อนำไปผสมในเนื้อดินปั้นผลิตภัณฑ์ ทำให้มีความทนไฟสูง ลดการบิดเบี้ยวของตัวผลิตภัณฑ์ได้ดี ทั้งยังใช้ผสมในน้ำเคลือบ เพื่อเพิ่มความหนืด และความทนไฟด้วย ทราย (Sand) ทรายส่วนมากประกอบไปด้วยแร่ซิลิกา เมื่อนำไปผสมในเนื้อดินปั้นผลิตภัณฑ์ จะทำให้เพิ่มความแข็งแรงแก่ตัวผลิตภัณฑ์ยิ่งขึ้น หินโดโลไมต์ (Dolomite)  หินโดโลไมท์ หินปูน (Limestone) หินปูน เมื่อนำไปเผา ที่อุณหภูมิ ๙๐๐ องศาเซลเซียส จะสลายตัวเป็นปูนขาว มักนำไปผสมในเนื้อดินปั้นผลิตภัณฑ์ เพื่อเพิ่มความแข็งแกร่ง หรือนำไปผสมน้ำเคลือบ ทำให้การเผาเคลือบใช้ไฟต่ำลง น้ำเคลือบมีความคงทนต่อกรด หินเหล็กไฟ (Flint) เป็นหินที่มีความแข็งมาก นำไปผสมในเนื้อดินปั้นผลิตภัณฑ์ เพื่อช่วยในการอุดร่อง หรือโพรงในเนื้อดิน ทำให้เนื้อดินแน่น ๓) วัตถุดิบอื่น ในการทำผลิตภัณฑ์เครื่องปั้น ยังได้ใช้วัตถุดิบอื่นผสมลงในเนื้อดินปั้น หรือน้ำเคลือบ เพื่อให้เหมาะสมกับหน้าที่ใช้งานของผลิตภัณฑ์แต่ละชนิด วัตถุดิบดังกล่าวมีดังนี้ เถ้ากระดูก (Bone Ash) ได้จากการเผากระดูก มีส่วนผสมของแคลเซียมฟอสเฟต และแคลเซียมคาร์บอเนต นำไปผสมในเนื้อดินปั้น เป็นตัวช่วยในการหลอมละลาย ทำให้ผลิตภัณฑ์มีความโปร่งแสง ทัลก์ (Talc) เมื่อนำไปผสมในเนื้อดินปั้นผลิตภัณฑ์ จะทำให้เนื้อดินลดความเหนียวลง มีผลให้ขึ้นรูปยาก แต่จะทำให้ผลิตภัณฑ์ทนไฟสูง ทนต่อด่าง เพิ่มความต้านทานกระแสไฟฟ้าได้ดี จึงมักใช้ผสมในเนื้อดิน เพื่อทำลูกถ้วยไฟฟ้า ผลิตภัณฑ์ฉนวนไฟฟ้า กระเบื้องเคลือบห้องน้ำ เป็นต้น เซอร์คอน (Zircon) มีคุณสมบัติทนความร้อนได้สูงระหว่าง ๑,๕๐๐-๑,๘๐๐ องศาเซลเซียส จึงมักใช้ผสมในเนื้อดิน เพื่อใช้ทำวัตถุทนไฟ ทำหรือผสมในน้ำเคลือบ ทำให้เป็นเคลือบสีขาวทึบแสง สารประกอบอะลูมินา (Alumina) หมายถึง สารที่มีส่วนประกอบของอะลูมินาสูง ได้แก่ คอรันดัม บ็อกไซต์ กิบไซต์ และไดอะทอไมต์ เป็นต้น อะลูมินาเป็นสารที่ทนความร้อนได้ถึงอุณหภูมิ ๒,๐๕๐ องศาเซลเซียส ดังนั้นในการผลิตวัตถุทนไฟ จึงมักนำเอาสาร ที่มีส่วนประกอบของอะลูมินา มาผสม ใช้ทำผลิตภัณฑ์ดังกล่าว บอแรกซ์ (Borax) หรือที่เรียกสามัญว่า น้ำประสานทอง เป็นเกล็ดสีขาว ใช้ผสมในน้ำเคลือบ เพื่อให้ช่วยในการหลอมละลาย เมื่อเผาอุณหภูมิต่ำช่วยลดความหนืดของน้ำเคลือบ ตะกั่วออกไซด์ (Lead oxide) เป็นสารที่มีจุดหลอมละลายต่ำ จึงเหมาะแก่การนำผสมในน้ำเคลือบ ที่ใช้อุณหภูมิต่ำ ช่วยให้ผิวเคลือบแวววาว ผิวเคลือบเรียบ ไม่ใคร่มีตำหนิ แต่ผิวเคลือบไม่คงทนต่อกรด ด่าง และการขีดข่วน |
หัวข้อก่อนหน้า
