ขมิ้นชัน
ผลตาลโตนด
เนื้อไม้ประดู่ป่า | พืชที่ใช้แต่งสีอาหารหรือให้สีย้อม
ชนพื้นบ้านรู้จักนำส่วนต่างๆ ของพืชหลายชนิด ที่ให้สี มาใช้แต่งสีอาหาร อันเป็นผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ ที่ไม่เป็นพิษภัยต่อร่างกาย หรือนำพืชที่ให้สีย้อม มาย้อมผ้า แห อวน หรือหนัง โดยเฉพาะผ้าพื้นเมืองจำพวกผ้าไหม ผ้าฝ้าย ซึ่งให้สีสันเป็นธรรมชาติ ดีกว่าสีวิทยาศาสตร์ หรือสีสังเคราะห์ กลุ่มพืชที่ให้สีดังกล่าว เช่น
- เหง้าขมิ้นชัน (Curcuma longa) ใช้แต่งสีเหลืองในอาหาร
- เมล็ดคำแสด (Bixa orellana) ใช้แต่งสีแสดในอาหาร
- แก่นไม้ฝาง (Caesalpinia sappan) ใช้แต่งสีแดงในอาหาร และใช้ย้อมผ้า ส่วนรากให้สีเหลืองใช้ย้อมผ้า
- เมล็ดคำฝอย (Carthamus tinctorius) ใช้แต่งสีแดงในอาหาร
- เนื้อผลฟักทอง (Cucurbita moschata) ใช้แต่งสีเหลืองในอาหาร
- เนื้อจากผลตาลโตนด (Borassus flabellifer) ใช้แต่งสีเหลืองทำขนมตาล
- ผลสุกผักปลัง หรือผักปั๋ง (Basella alba) ใช้แต่งสีแดงเข้มในอาหาร
- เมล็ดข้าวเหนียวดำ (Oryza sativa var. glutinosa) ใช้แต่งสีแดงเข้มในอาหาร
- กลีบดอกอัญชัน (Clitoria ternata) ใช้แต่งสีน้ำเงิน สีฟ้า สีฟ้าอมม่วงในอาหาร
- ดอกดอกดิน (Aeginetia indica)I ใช้แต่งสีน้ำเงินเข้ม ทำขนมดอกดิน
- เนื้อไม้สีเสียดเหนือ (Acacia catechu) ให้สีน้ำตาล ใช้ย้อมผ้า แห อวน หนัง
- ใบอ่อนสัก (Tectona grandis) ให้สีแดงใช้ย้อมผ้า ย้อมกระดาษ
- เปลือกและผลสมอพิเภก (Terminalia bellirica) ให้สีขี้ม้า ใช้ย้อมผ้า
- เนื้อไม้แกแล (Maclura cochinchinensis) ให้สีเหลืองปนน้ำตาล ใช้ย้อมผ้า
- เปลือกโกงกาง (Rhizophora spp.) ให้สีน้ำตาล ใช้ย้อมแห อวน หนัง
- ยางรง (Garcinia hanburyi) ให้สีเหลือง ใช้ย้อมผ้า และผสมสี
- เปลือกสะเดา (Azadirachta indica var. amensis) ให้สีแดง ใช้ย้อมผ้า
- รากมะหาด (Artocarpus lakoocha) ให้สีเหลือง ใช้ย้อมผ้า
- เปลือก ราก เนื้อไม้ และใบยอป่า (Morinda pubescens) ให้สีแดง ใช้ย้อมผ้า
- เนื้อไม้ประดู่ป่า (Pterocarpus macrocarpus) ให้สีแดงคล้ำ และเปลือกให้สีน้ำตาล ใช้ย้อมผ้า
- เปลือกติ้วขน (Cratoxylum formosum ssp. pruniflorum) ให้สีน้ำตาลเข้ม ใช้ย้อมผ้า
- ผลมะเกลือ (Diospyrus mollis) ให้สีดำ ใช้ย้อมผ้า
- เปลือกสนทะเล (Casuarina equisetifolia) ให้สีน้ำตาลแกมแดง ใช้ย้อมผ้า
- เปลือกคาง (Albizia odoratissima) ให้สีน้ำตาล ใช้ย้อมผ้า หนัง
- ดอกทองกวาว (Butea monosperma) ให้สีเหลืองอมส้ม ใช้ย้อมผ้า
- ต้นคราม (Indigofera tinctoria) สมัยก่อน นิยมใช้ทำสีครามย้อมผ้า
- ต้นฮ่อม (Baphicacanthus cusia) ให้สีน้ำเงินเข้ม นิยมใช้ย้อมเสื้อม่อฮ่อมทางภาคเหนือ
- ผลมะเกิ้ม หรือมะกอกเลื่อม (Canarium subulatum) ให้สีดำ ใช้ทำหมึกเขียนพื้นบ้าน
|
หัวข้อก่อนหน้า
