เล่มที่ 26
นิทานพื้นบ้านไทย
สามารถแชร์ได้ผ่าน :
นิทานเรื่องสัตว์
นิทานเรื่องสัตว์เป็นนิทานที่มีตัวละครเป็นสัตว์ อาจเป็นการเล่า เพื่อให้เห็นนิสัยสันดานที่แท้จริงของสัตว์ นิทานประเภทนี้เป็นเรื่องที่มุ่งแสดงว่า แม้ว่าจะเปลี่ยนรูปร่างลักษณะ แต่สัตว์ก็มักไม่ทิ้งสันดานเดิมของตน ตัวอย่างเช่น เรื่องนางแมวป่า จากบ้านในชลบุรี เล่าว่า แมวตัวหนึ่งอาศัยอยู่กับฤๅษีในป่า ต่อมาแมวตัวนี้เบื่อชีวิตการเป็นแมว จึงอ้อนวอนฤๅษีให้ช่วยชุบชีวิตให้เป็นคน ตอนแรกฤๅษีก็ไม่ยอมช่วย แต่เมื่อแมวพยายามอ้อนวอนมากๆ ฤๅษีก็ใจอ่อน ยอมชุบชีวิตให้ พอชุบเสร็จแล้ว ฤๅษีก็ต้องการจะทดสอบดูว่า นิสัยสันดานเดิมของแมวจะหมดไปหรือไม่ จึงจับหนูมาตัวหนึ่ง แล้วปล่อยให้หนูวิ่งต่อหน้านางแมว ซึ่งกลายเป็นคนแล้ว ในตอนแรกนางแมวที่เป็นคน ก็สงบเสงี่ยมดี แต่พอเห็นหนูวิ่งผ่านไป ก็กระโดดตะครุบ ฤๅษีจึงไม่ยอมให้เป็นคนอีกต่อไป
นอกจากนั้นยังมีนิทานเกี่ยวกับสัตว์โง่ สัตว์ฉลาด และสัตว์เจ้าเล่ห์ ในนิทานประเภทนี้ ตัวละครที่เป็นสัตว์ฉลาดที่พบบ่อยๆ ได้แก่ ลิงและกระต่าย ตัวอย่างนิทานที่มีลิงหรือกระต่ายเป็นสัตว์ฉลาด เช่น เรื่องที่ลิงหรือกระต่ายถูกจระเข้งับขา แล้วสามารถพูดจาหลอกให้จระเข้อ้าปาก และใช้เท้าถีบลิ้นของจระเข้ขาด นิทานเรื่องนี้จัดเป็นนิทานอธิบายเหตุด้วย นิทานเรื่องลิงหลอกจระเข้ต่างๆ นานา บางเรื่องมาจากชาดก เช่น เรื่องจระเข้อยากได้หัวใจลิงไปให้เมียตนเองกิน จึงหลอกจะพาลิงข้ามน้ำ ลิงหลอกจระเข้ว่า หัวใจอยู่ที่ต้นมะเดื่อ จระเข้ก็หลงเชื่อ พอถึงฝั่ง ลิงก็รีบกระโดดหนี อีกเรื่องหนึ่ง จระเข้คอยดักจับลิงอยู่บนแผ่นหิน ลิงหลอกให้จระเข้อ้าปาก เพื่อคอยงับหัวใจของมัน แล้วลิงก็เหยียบหัวจระเข้กระโดดหนีไปได้
นิทานของภาคเหนือเรื่องกระต่ายวิ่งแข่งขันกับหอย โดยหอยได้นัดหมายให้ญาติพี่น้องคอยอยู่ระหว่างทาง จนถึงปลายทาง กระต่ายก็ไม่ทราบ คิดว่าเป็นหอยตัวเดียวกัน จึงต้องยอมแพ้ เพราะคิดว่าหอยวิ่งถึงที่หมายก่อน เป็นเรื่องที่แสดงถึงความฉลาดมีไหวพริบของหอย
นอกจากนั้น ยังมีนิทานเรื่องสัตว์ เป็นเรื่องที่เกี่ยวกับสัตว์ที่มีคุณงามความดี เช่น เป็นสัตว์กตัญญู หรือมีใจคอกว้างขวาง ชอบช่วยเหลือ แต่น่าสังเกตว่า เมื่อทำความดีแล้ว กลับได้ผลร้ายตอบแทน นิทานเรื่องสัตว์กตัญญู เช่น นิทานภาคเหนือเรื่องหมีกตัญญู เรื่องเล่าว่า ชายคนหนึ่งนำหมีมาเลี้ยง หมีรักเจ้าของมาก วันหนึ่งชายคนนี้เข้าไปในป่า ได้เอาหมีไปด้วย หมีได้กลิ่นเสือ ก็วิ่งวนรอบๆ เจ้าของ เพื่อเตือนให้หนี ชายคนนี้ก็ไม่เข้าใจ หมีก็พยายามวิ่งวนรอบๆ อีก พลางแหงนดูต้นไม้ เพื่อให้เจ้าของปีนขึ้นไป แต่เจ้าของก็ยังไม่เข้าใจ ในที่สุดเสือมา หมีได้ต่อสู้กับเสือ จนตายไปทั้งเสือและหมี หรือนิทานเรื่องพังพอนกัดงู ซึ่งชาวนาเข้าใจผิดคิดว่า พังพอนกัดลูกชายของตน เพราะเห็นลูกชายนอนเปื้อนเลือดอยู่ จึงฆ่าพังพอนตาย ทั้งๆ ที่พังพอนช่วยกัดงู ที่จะมากัดลูกชายของชาวนา นิทานเรื่องนี้ ก็เป็นนิทานที่แสดงถึงความดีของสัตว์เช่นกัน
หัวข้อก่อนหน้า
