ชานเรือนของขุนช้างมีไม้ดอกไม้ประดับหลายชนิด ล้วนเป็นดอกไม้ไทยซึ่งเป็นที่รู้จักกันทั่วไป ไม้ดอกไม้ประดับบางชนิด ผู้ปลูกต้องดัดและตกแต่งกิ่งเป็นรูปทรงต่างๆ ด้วยความชำนาญ เช่น ต้นมะสัง สมอ ตะขบ ข่อย ตะโก
ประเทศไทยอยู่ในเขตร้อนชื้น จึงมีดอกไม้บานหมุนเวียนกันทุกฤดูตลอดทั้งปี ในฤดูร้อน ดอกไม้จะมีสีสวยสด เมื่อถึงฤดูฝน ไม้ดอกก็เติบโตแตกกิ่ง ผลิดอกบานสลับสีสันสวยงาม พอย่างเข้าฤดูหนาว ทั้งดอกไม้ไทย และดอกไม้จากเขตหนาว ก็ขึ้นงอกงาม มีดอกโตและบานทน ดูแล้วชื่นใจ
การจำแนกไม้ดอกมี ๒ วิธี คือ การจำแนกตามลักษณะของพรรณไม้ และการจำแนกตามประโยชน์ใช้สอย
ดอกดาวกระจาย
การจำแนกตามลักษณะของพรรณไม้
แบ่งได้เป็น ๔ ประเภท คือ
๑. ไม้ดอกล้มลุก เช่น ดาวกระจาย หงอนไก่ บานชื่น เป็นไม้ดอกที่ปลูกง่าย เติบโตเร็ว ให้ดอก แล้วก็เหี่ยวเฉาตายไป วงจรชีวิตสั้น จัดเป็นไม้ดอกฤดูเดียว แต่บางชนิด หากผู้ปลูกหมั่นตัดแต่งกิ่ง ก็อาจผลิใบ และดอกใหม่อยู่ได้นานขึ้น เช่น ผกากรอง สร้อยทอง บานบุรี
๒. ไม้ดอกที่เป็นไม้พุ่ม เช่น เข็ม ชบา ชวนชม
๓. ไม้เถาหรือไม้เลื้อย เป็นไม้ดอกที่ต้องพาดพิงกับสิ่งอื่น หรือเลื้อยไปตามพื้นดิน เช่น อัญชัน เล็บมือนาง
๔. ม้ดอกที่เป็นไม้ยืนต้น ลำต้นสูง เนื้อไม้แข็ง และมีอายุยืนนานนับปี ได้แก่ เสลา พิกุล ราชพฤกษ์ ประดู่ หางนกยูง
การจำแนกตามประโยชน์ใช้สอย
๑. ไม้ตัดดอก ชาวสวนปลูก เพื่อตัดดอกหรือช่อดอกไปใช้ประโยชน์ หรือจำหน่าย เช่น เบญจมาศ กุหลาบ ดาวเรือง แกลดิโอลัส ไม้ดอกบางชนิดมีก้านดอกสั้น กลิ่นหอม ใช้ร้อยมาลัย ทำอุบะ จัดพานพุ่ม เช่น มะลิ รัก จำปา บานไม่รู้โรย
๒. ไม้ดอกกระถาง ลักษณะเป็นไม้พุ่ม ต้นกะทัดรัด มีดอกสวย บานทนนาน นิยมปลูกในกระถาง นำไปใช้ตกแต่งสถานที่ หรือส่งเป็นของขวัญ เช่น กล้วยไม้ แพนซี พิทูเนีย
๓. ไม้ดอกประดับแปลง เป็นไม้ดอกที่ปลูกลงแปลงดินจำนวนมาก เมื่อมีดอกบานพร้อมกัน ทำให้สถานที่บริเวณนั้นๆ สวยงาม และมีความหมายที่ดี เช่น ไม้ดอกประดับแปลงในสวนสาธารณะ และแปลงดอกดาวเรืองที่บานเหลืองอร่าม กลางถนนราชดำเนินในวันเฉลิมพระชนมพรรษา
อัญชัน
การปลูกไม้ดอกประดับแปลง ส่วนใหญ่ใช้วิธีเพาะเมล็ดพันธุ์ เพราะต้องปลูกจำนวนมาก ขยายพันธุ์ได้รวดเร็ว สามารถกะเวลาให้เจริญเติบโตและผลิดอกบานพร้อมกัน หรือต่อเนื่องกันได้
