วิธีการถนอมอาหารในสมัยก่อน
เป็นวิธีการที่ง่ายๆ และปฏิบัติต่อๆ กันมา ผลิตผลบางอย่างจะเก็บไว้ในลักษณะสด ที่ทำให้อยู่ได้นานเท่าที่จะเป็นไปได้ บางอย่างจะแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อาหารชนิดใหม่ ที่สามารถเก็บไว้รับประทานได้นาน
วิธีถนอมอาหารที่ใช้กันในสมัยก่อน
มีหลายวิธีดังนี้
๑. ผึ่งลมให้อากาศถ่ายเทสะดวก เช่น หอม กระเทียม จะเก็บไว้ได้นานโดยไม่เน่าเสีย
๒. เนื้อสัตว์ เช่น เนื้อวัว หมู ปลา แล่ให้บาง นำไปคลุกเกลือ แล้วตากแดดให้แห้ง ถ้าเป็นกุ้งนำไปต้มหรือนึ่งเสียก่อน แล้วจึงตากแห้ง
๓. นำไปรมควัน ที่ได้จากการเผาฟาง ชานอ้อย หรือกากมะพร้าว เช่น ไก่ ไส้กรอก เป็นต้น
๔. เชื่อมในน้ำตาลที่เข้มข้น หรือกวนให้เข้ากับน้ำตาล และกะทิ ทำเป็นผลไม้กวน
๕. หมักดองในน้ำเกลือ น้ำส้มผสมน้ำตาลเล็กน้อย
๖. แช่ในน้ำมัน เช่น ปลาทู ปลาอินทรี
๗. คั่วกับทราย เช่น เมล็ดเกาลัด ถั่วลิสงที่ยังไม่ได้กะเทาะเปลือก
หอม กระเทียม แขวนผึ่งลมไว้ทำให้เก็บได้นาน
ประโยชน์ของการถนอม และการแปรรูปอาหาร
๑. เก็บได้นาน ไว้สำหรับรับประทานนอกฤดูกาล
๒. ส่งเป็นสินค้าออกไปขายต่างประเทศ ทำให้เกษตรกรมีรายได้เพิ่มขึ้น สินค้าที่จะส่งไปขายต่างประเทศนั้น จะต้องมีคุณภาพดี และมีปริมาณมากพอสมควร ภาชนะที่บรรจุจะต้องเหมาะสม ไม่ทำให้ผลิตผลเสียหายง่าย
๓. การแปรรูปอาหาร จะได้ผลิตภัณฑ์ที่มีรูปรสต่างๆ สะดวกในการรับประทานได้ทันที เช่น ซุปผง หรือบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป เมื่อนำไปต้มกับน้ำ จะรับประทานได้ทันที มีรสและกลิ่นเป็นที่ถูกใจผู้บริโภค
๔. สามารถเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการลงไปในผลิตภัณฑ์แปรรูปชนิดใหม่ได้ตามต้องการ วิธีการถนอมอาหารในปัจจุบัน แตกต่างจากในสมัยก่อนมาก เนื่องจากปัจจุบันมีเครื่องมือที่ดี และมีเทคโนโลยีที่ทันสมัย
บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป
วิธีการถนอมอาหารที่ใช้กันมากในปัจจุบัน
คือ
๑. การใช้ความร้อนสูง สำหรับผลิตภัณฑ์ที่บรรจุในกระป๋อง หรือขวดแก้ว
๒. การใช้ความเย็นจัด โดยบรรจุผลิตภัณฑ์ในถุง กล่อง พลาสติก หรือกระดาษ แล้วนำไปแช่แข็ง
๓. การทำให้แห้ง ด้วยเครื่องมืออบแห้งโดยเฉพาะ จะได้ผลิตภัณฑ์อาหารอบแห้งชนิดต่างๆ
๔. การหมักดอง โดยใช้จุลินทรีย์ช่วย
๔. การใช้รังสี ฉายผ่านอาหาร ในระดับที่มีความปลอดภัย ในการบริโภค และรังสีนั้น ไม่ทำให้คุณค่าทางโภชนาการ เปลี่ยนแปลงไป
สำหรับรายละเอียดในการถนอมอาหารด้วยวิธีการทันสมัยในปัจจุบัน ดังได้กล่าวมาแล้ว รวมทั้งการแปรรูปอาหารต่างๆ ซึ่งมีกรรมวิธีหลากหลายนั้น จะได้กล่าวให้ละเอียดต่อไป