โทษของเห็ด
เห็ดพิษ (Poisonous mushroom)
เห็ดที่พบในประเทศไทยหลายๆ ชนิดมีการสร้างสารพิษที่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ในระดับที่ต่างกัน ตั้งแต่วิงเวียนศีรษะ ท้องเสีย ปวดท้อง จนถึงแก่ชีวิต ซึ่งสารพิษจากเห็ดเป็นสารพิษที่มีความร้ายแรงไม่น้อยกว่าจุลินทรีย์กลุ่มอื่นๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เห็ดที่เก็บจากธรรมชาติที่เรียกว่า เห็ดป่า โดยสารพิษจากเห็ดและราแบ่งเป็นกลุ่มใหญ่ๆ ดังต่อไปนี้
๑. Protoplasmic poisons
เป็นกลุ่มสารพิษที่เข้าทำลายเซลล์และตามมาด้วยการล้มเหลวของอวัยวะ สารพิษในกลุ่มนี้มีความหลากหลายสูง เช่น amatoxin เป็นสารพิษที่ทำให้ตับและไตวาย ถึงขั้นเสียชีวิต พบใน Amanita verna, Amanita virosa สารพิษ Gyromitrins พบในราไฟลัมแอสโคไมโคตา Gyromitra และ Helvella เป็นพิษเมื่อรับประทานดิบ ซึ่งแต่ละคน อาจตอบสนองต่อสารพิษมากน้อยต่างกัน สารพิษกลุ่ม Orellanine ทำให้ไตวาย เสียชีวิตภายใน ๒-๓ สัปดาห์ พบใน Cortinarius orellanus
Amanita virosa
๒. Neurotoxins
เป็นสารพิษที่มีผลและก่อให้เกิดอาการต่อระบบประสาท มีอาการสำคัญหลายอย่าง เช่น เหงื่อออกมาก โคม่า เคลิบเคลิ้ม ชัก ตื่นเต้น สลดหดหู่ เป็นกลุ่มที่เรียกว่า เห็ดเมา เช่น เห็ดขี้ควาย (Psilocybe cubensis)
เห็ดขี้ควาย (ที่มา : สวนเห็ดอรัญญิก
๓. Gastrointestinal irritants
เป็นสารพิษออกฤทธิ์เร็ว แสดงอาการภายใน ๑๕ นาที ถึง ๔ ชั่วโมง หลังจากรับประทานเห็ด ก่อให้เกิดอาการต่างๆ เช่น ท้องเสีย คลื่นเหียน อาเจียน เป็นตะคริวในช่องท้อง เห็ดพิษส่วนใหญ่สร้างสารพิษในกลุ่มนี้มากที่สุด ที่ทำให้มีอาการถึงตายมีน้อยชนิดมาก เห็ดที่สร้างสารพิษในกลุ่มนี้ ได้แก่ เห็ดผึ้งท้องรุ (Suillus sublutius) เห็ดกระโดงตีนต่ำครีบเขียว (Chlorophyllum molybdites) Scleroderma citrinum, Russula emetica, Gymnopilus aeruginosa, Entoloma sp.
เห็ดผึ้งท้องรุ
๔. สารพิษกลุ่ม Coprine
เป็นกลุ่มที่ปกติจะไม่เป็นพิษ และไม่ก่อให้เกิดอาการใดๆ ยกเว้นรับประทานก่อนหรือหลังดื่มแอลกอฮอล์ ๒๔-๗๒ ชั่วโมง ซึ่งกรณีนี้ ก่อให้เกิดพิษอย่างรุนแรง อาการของสารพิษกลุ่มนี้จะแสดงภายใน ๕-๑๐ นาที หรืออาจถึง ๓๐ นาที หลังจากรับประทานเห็ด ตัวอย่างเช่น Coprinus, Clitocybe
Entoloma sp.