เล่มที่ 38
การอุดมศึกษา
สามารถแชร์ได้ผ่าน :
ความหมายของการอุดมศึกษา

            การอุดมศึกษา (Higher education) เป็นการศึกษาระดับสูง พจนานุกรมศัพท์ศึกษาศาสตร์ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๑ ให้ความหมายของการอุดมศึกษาว่า เป็น "การจัดการศึกษาหลังมัธยมศึกษาตอนปลาย ประกอบด้วย การศึกษาต่ำกว่าปริญญาตรี การศึกษาระดับปริญญาตรี และสูงกว่า" อาจเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า เป็นการศึกษา หลังมัธยมศึกษา (Postsecondary education) โดยทั่วไป การศึกษาก่อนระดับอุดมศึกษานิยม แบ่งเป็นการประถมศึกษา ซึ่งเป็นการศึกษาระดับแรก (Primary education) ที่ใช้เวลาประมาณ ๖ ปี และการมัธยมศึกษาซึ่งเป็นการศึกษาระดับที่ ๒ (Secondary education) ที่ใช้เวลาอีกประมาณ ๖ ปี และเมื่อถึงระดับอุดมศึกษาจึงเรียกกันว่า เป็นการศึกษาระดับที่ ๓ (Tertiery education) ซึ่งเริ่มตั้งแต่ประมาณปีที่ ๑๓ เป็นต้นไป


การเรียนการสอนเป็นกลุ่ม
ของนักศึกษาพยาบาล

การอุดมศึกษามีขอบข่ายที่แบ่งออกได้เป็น ๓ ระดับ คือ

            ระดับแรก เป็นระดับที่ต่ำกว่าปริญญาตรี ได้แก่ ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง และอนุปริญญา ซึ่งใช้เวลาประมาณ ๒-๓ ปี หลังจากมัธยมศึกษาตอนปลาย

            ระดับที่ ๒ คือ ระดับปริญญาตรี ซึ่งใช้เวลาศึกษาประมาณ ๔-๖ ปี โดยปกติหลักสูตรปริญญาตรีจะใช้เวลาศึกษาประมาณ ๔ ปี แต่มีบางสาขาวิชา ที่จัดหลักสูตรประมาณ ๕ ปี เช่น สถาปัตยกรรมศาสตร์ และหลักสูตร ๖ ปี เช่น แพทยศาสตร์ ผู้สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีเรียกว่า "บัณฑิต"

            ระดับที่ ๓ คือ ระดับที่สูงกว่าปริญญาตรี ที่เรียกว่า ระดับบัณฑิตศึกษา ผู้ที่จะศึกษาต่อในระดับนี้ จะต้องสำเร็จการศึกษาปริญญาตรี หรือเทียบเท่ามาแล้ว ระดับบัณฑิตศึกษายังแบ่งออกเป็น ปริญญามหาบัณฑิต หรือปริญญาโท และปริญญาดุษฎีบัณฑิต หรือปริญญาเอก

            หน่วยงานที่มีหน้าที่จัดการเรียนการสอนระดับอุดมศึกษามักใช้คำเรียกรวมว่า "สถาบันอุดมศึกษา" ซึ่งในประเทศไทย นิยมใช้คำเรียกชื่อสถาบันเหล่านี้ว่า "มหาวิทยาลัย" "วิทยาลัย" รวมทั้งใช้คำว่า "สถาบัน" เช่น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย  มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง 


นักเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า จากโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
ซึ่งเป็นสถาบันอุดมศึกษาสังกัดกระทรวงกลาโหม

            สถาบันอุดมศึกษาเฉพาะทางบางแห่งใช้คำนำหน้าสถาบันว่า "โรงเรียน" เช่น โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า โรงเรียนนายเรือ โรงเรียนนายเรืออากาศ โรงเรียนนายร้อยตำรวจ