เล่มที่ 5
ไม้ผล
สามารถแชร์ได้ผ่าน :
การขยายพันธุ์ไม้ผล
แม้ว่าการขยายพันธุ์ไม้ผลโดยใช้เมล็ดจะเป็นทางทำให้เกิดการกลายพันธุ์ก็ตาม ไม้ผลบางชนิด จำเป็นต้องใช้เมล็ด เพราะเป็นวิธีที่สะดวก ได้ผลดี หรือใช้วิธีอื่นๆ ไม่ได้ผล ไม้ผลที่นิยมใช้เมล็ดในการขยายพันธุ์ คือ น้อยหน่า ขนุน มะพร้าว มะม่วงหิมพานต์ ทับทิม ส้มจุก มังคุด เป็นต้น พันธุ์ไม้บางชนิด ถ้าขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด จะเจริญออกดอกออกผลเร็วกว่าการใช้วิธีอื่นๆ เช่น น้อยหน่า แต่บางชนิด เช่น มะม่วง ถ้าใช้เมล็ดขยายพันธุ์ กว่าจะเกิดดอกติดผล จะใช้เวลานานกว่าการขยายพันธุ์โดยวิธีอื่น
การขยายพันธุ์ทุเรียนโดยการเพาะเมล็ด
นการขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ดเพาะนั้น เราควรทราบนิสัยในการงอกของเมล็ด ของไม้ผลแต่ละชนิดว่าเป็นอย่างไร เมล็ดไม้ผลเมืองร้อน ส่วนมาก ควรรีบเพาะเมล็ดให้เร็วที่สุด หลังจากแกะเมล็ดออกจากผลแล้ว เพราะเมล็ดของไม้ผลเมืองร้อน ส่วนมากจะไม่งอกถ้าเก็บไว้นานเกินไป
การเพาะเมล็ดไม้ผลอาศัยปัจจัยต่างๆ เช่นเดียวกับพืชทั่วไป คือ วัสดุที่ใช้เพาะเมล็ด ควรจะมีคุณสมบัติในการอุ้มน้ำ และถ่ายเทอากาศได้ดี ไม่แฉะจนเกินไป มีความชื้น และแสงสว่างบริเวณแปลงเพาะที่พอดี ตลอดจนอุณหภูมิที่พอเหมาะ เวลาที่ใช้ในการงอกของเมล็ด อาจแตกต่างกันไป ตามชนิดของไม้ผล เช่น มะม่วง ใช้เวลาประมาณ ๑๐ วัน ชมพู่ ๒๐ วัน และมะพร้าวต้องนานถึง ๔๒ วัน จึงจะงอก ดังนี้เป็นต้น
ประโยชน์ที่สำคัญอย่างหนึ่งของการขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด คือ เพื่อใช้เป็นต้นตอ (rootstock) ซึ่งเป็นส่วนที่มีราก และเราสามารถเอายอดพันธุ์ (scion) เช่น ตาหรือกิ่ง มาติดหรือต่อได้ แต่ทั้งนี้ เราต้องเลือกต้นตอกับยอดพันธุ์ที่สามารถเชื่อมต่อกันได้ เพราะถ้าส่วนทั้งสองไม่สามารถเข้ากันได้แล้ว การติดตา หรือต่อกิ่งนั้นจะล้มเหลว ตัวอย่าง ต้นตอที่ใช้ได้ดีกับมะม่วง คือ มะม่วงแก้ว พิมเสน แดง พราหมณ์ เป็นต้น ต้นตอบางชนิดสามารถต้านทานโรคและแมลงในดิน และทนต่อสภาพแห้งแล้งได้ดีมาก สำหรับส้มมีต้นตอที่ใช้ได้ผลดีหลายชนิดด้วยกัน เช่น ส้มเกลี้ยง ส้มเขียวหวาน ส้มสามใบ คลีโอพัตรา และแรงเพอร์ไลม์ เป็นต้น
การปลูกสับปะรดโดยใช้หน่อปักชำ
นอกเหนือจากการใช้เมล็ดขยายพันธุ์ ซึ่งเรียกว่า การขยายพันธุ์โดยใช้เพศแล้ว เรายังอาจทำการขยายพันธุ์แบบไม่ใช้เพศได้อีกด้วย การขยายพันธุ์แบบนี้พืชจะคงลักษณะเดิมไว้ไม่เปลี่ยนแปลง และการผลิตดอกออกผลจะเร็วกว่าการใช้เมล็ดขยายพันธุ์ การขยายพันธุ์แบบไม่ใช้เพศนี้ แบ่งออกเป็นหลายวิธีด้วยกัน คือ
๑. การปักชำ
๒. การติดตาต่อกิ่ง
๓. การทาบกิ่ง
๔. การทับกิ่งและตอนกิ่ง
๕. การใช้หน่อ เหง้า และไหล
หัวข้อก่อนหน้า
