การวางแผนผังสวน
จุดประสงค์
การวางแผนผังสวนเป็นการกะว่า จะปลูกต้นไม้ในรูปไหน จะใช้พันธุ์ไม้ผลปลูกสลับกันอย่างไร และจะวางสิ่งจำเป็นในการทำสวนผลไม้ในรูปใด สิ่งเหล่านี้ ต้องวางแผนไว้ก่อนที่จะลงมือขุดหลุมปลูก การวางแผนผังได้ดี และถูกวิธีนั้น จะช่วยให้การทำงาน และการปฏิบัติงานในสวนเป็นไปอย่างสะดวก เช่น การไถ การพรวนดิน การฉีดยาฆ่าโรคและแมลง การตัดแต่งกิ่ง การเก็บเกี่ยวผลไม้ การวางท่อน้ำในการชลประทาน นอกจากนี้ จะสะดวกในการใช้เครื่องทุ่นแรงอื่นๆ เข้าทำงานในสวนด้วย
การวางผังสวนมะม่วง
แผนผังสวนที่ดีควรจะมีที่ว่างหัวแปลง (headland) พอสมควร เพื่อใช้เป็นทางเดินของเครื่องจักร เครื่องทุ่นแรง ตลอดจนพาหนะอื่นๆ ที่ใช้ในการทำสวนผลไม้ นอกจากนี้ยังใช้ที่ว่างหัวแปลงสำหรับวางท่อน้ำ ท่อระบายน้ำ ตลอดจนใช้เป็นที่สำหรับปลูกไม้กันลม ในการทำสวนที่ต้องปลูกไม้ผลหลายชนิดในแปลงเดียวกัน เราต้องคำนึงถึงขนาดรูปร่างของต้นไม้เหล่านั้น ตลอดจนอันตรายที่อาจได้รับจากศัตรูภายนอกขณะที่ต้นไม้ให้ผล ไม้ผลที่มีขนาดเตี้ยควรปลูกไว้ด้านหน้า ส่วนพวกที่มีพุ่มสูงใหญ่ควรปลูกไว้ด้านหลัง ทั้งนี้เพื่อให้ดูสวยงามขึ้น และผลไม้ที่นกหนูชอบกินควรปลูกไว้ในที่ที่จะดุแลได้ง่าย
ระบบการปลูกไม้ผล
การปลูกไม้ผล มีอยู่หลายระบบด้วยกัน ที่สำคัญ คือ
(ก) แบบสี่เหลี่ยมจัตุรัส
(ข) แบบสี่เหลี่ยมผืนผ้า
(ค) แบบ สี่เหลี่ยมจัตุรัสซ้อน
(ง) แบบหกเหลี่ยมด้านเท่า และ
(จ) แบบคอนทัวร์